EUROTRAC is ontstaan uit de bewustwording dat de luchtverontreiniging altijd maar erger wordt en dat het probleem een internationale dimensie heeft. Het EUREKA-initiatief, met als doel op Europees vlak de industriële, wetenschappelijke en technische samenwerking aan te moedigen, vormde een geschikt kader om een project op te zetten van samenwerking in Europees verband op het gebied van de luchtvervuiling. Aldus lanceerde de Ministerconferentie in Hannover het project EUROTRAC in november 1985.
Na een definitie- en introductiefase, is EUROTRAC operationeel geworden in 1989.
EUROTRAC (EUROpean experiment on TRAnsport and transformation of environmentally relevant trace Constituents in the troposphere over Europe) is een van de projecten die worden ontwikkeld in het kader van het Europese EUREKA-initiatief voor onderzoek en ontwikkeling. Meer dan 150 organisaties uit 20 Europese landen nemen eraan deel. De begroting is rondom en nabij de 200 Mln. Ecu.
Het betreft een multidisciplinair project dat zowel metingen in situ omvat als laboratoriumexperimenten en simulatiemodellen van bij de chemie in de atmosfeer betrokken fysische en chemische processen. Gelet op de grootte ervan, werd het project in 14 deelprojecten verdeeld:
- Studies i.v.m. wolken
1. ACE (Acidity in Cloud Experiments)
2. GCE (Ground-based Cloud Experiments)
- Studies in situ
3. ALPTRAC (High Alpine aerosol and chemistry study)
4. TOR (Tropospheric Ozone Research)
5. TRACT (TRAnsport of pollutants over Complex Terrain)
- Laboratoriumstudies
6. HALIPP (Heterogeneous And LIquid Phase Processes)
7. LACTOZ (LAboratory studies of Chemistry related to Tropospheric
OZone)
- Uitwisseling biosfeer-atmosfeer
8. ASE (Air-Sea Exchange)
9. BIATEX (BIosphere-ATmosphere EXchange of pollutants)
- Ontwikkeling van modellen
10. EUMAC (EUropean Modelling of Atmospheric Constituents)
11. GLOMAC (GLObal Modelling of Atmospheric Chemistry)
- Ontwikkeling van instrumenten
12. JETDLAG (Joint European development of Tunable Diode Laser absorption spectroscopy for measurement of Atmospheric trace
Gases)
13. TESLAS (Tropospheric Environmental Studies by LAser Sounding)
14. TOPAS (Tropospheric OPtical Absorption Spectroscopy)
Drie organen nemen de algemene leiding en coördinatie van het project in zijn geheel waar:
1. Het "International Executive Committee" (IEC)
Het IEC is samengesteld uit vertegenwoordigers van de lidstaten van EUROTRAC en van de Europese Commissie, alsook van de voorzitter van het SCC en de directeur van het ISS. Het is verantwoordelijk voor het project en is belast met :
- het goedkeuren van de aanbevelingen met betrekking tot de structuur en de toepassing van het project;
- het nemen van de nodige maatregelen om de financiering en de coördinatie ervan te waarborgen;
- het goedkeuren van de voorstellen voor deelprojecten, verslagen, op advies van het SSC.
2. Het "Scientific Steering Committee" (SSC)
Het SSC is samengesteld uit wetenschappers die expert zijn in de verschillende door het project bestreken vakgebieden en heeft als taak:
- toe te zien op de coherentie en de kwaliteit van het project;
- de voorstellen voor deelprojecten en de vooruitgang ervan te evalueren;
- de aanbevelingen goed te keuren met betrekking tot de structuur en de
toepassing van het project.
3. Het "International Scientific Secretariat" (ISS)
Het in Garmisch-Partenkirchen (Duitse Bondsrepubliek) gevestigde ISS coördineert het gehele project en heeft als taak:
- het formuleren van aanbevelingen met betrekking tot de structuur en de toepassing van het project;
- het beleggen van de vergaderingen van het IEC (en het SSC)
- het opstellen van verslagen;
- het publiceren van een nieuwsbrief;
- het op het getouw zetten van symposia;
- het leggen van contacten met andere internationale programma's en organisaties;
- de public relations;
Aan EUROTRAC kan op elk ogenblik worden deelgenomen; nieuwe deelprojecten kunnen worden goedgekeurd, op voorwaarde dat ze van goede wetenschappelijke kwaliteit zijn en ze aan de projectdoelstellingen beantwoorden, hetgeen door het SSC (en het IEC) wordt beoordeeld.
De deelprojecten EUROTRAC worden gefinancierd door de landen die eraan deelnemen en, in enkele bijzondere gevallen, door de Europese Commissie.
De Belgische deelname aan EUROTRAC wordt thans door 11 onderzoeksploegen
gewaarborgd die aan 6 van de 14 deelprojecten deelnemen (TOR, LACTOZ, ASE, BIATEX, JETDLAG, TOPAS). De totale Belgische financiële bijdrage beloopt 112,3 mln BF. De D.W.T.C. zorgen voor de financiering, behalve voor één van de bijdragen waarvan de financiering vanaf 1990 tot juli 1992 door het Waalse Gewest werd overgenomen. Sedert wordt het project opnieuw door de D.W.T.C. gefinancieerd.
E7/ASE/1: Elementaire samenstelling en bronnen van atmosferische aerosolen boven en rond de Noordzee
E7/ASE/2: Atmosferisch transport, depositie en lucht-zee uitwisseling van Hg
E7/ASE/3: Chemische transformatieprocessen en meting van vluchtige zuren en amoniumzouten boven de Noordzee
E7/BIATEX: BIATEX (BIosphere - ATmosphere EXchange of pollutants): emissie van C1-C3-koolwaterstoffen en NH3 uit de bodem
E7/JETDLAG: JETDLAG (Joint European Development of Tunable Diode Laser Absorption Spectroscopy for Measurement of Atmospheric Trace Gases) : gasspectroscopie met hoge oplosbaarheid en dynamische aspekten
E7/LACTOZ: LACTOZ (Laboratory Studies of Chemistry Related to Tropospheric Ozone) : beschrijving en modellering van chemische processen in verband met het troposferisch ozonbudget
E7/TOPAS/1: EUROTRAC-TOPAS (Tropospheric OPtical Absorption Spectroscopy), studie van de troposfeer door optische spectroscopie
E7/TOPAS/2: EUROTRAC-TOPAS (Tropospheric OPtical Absorption Spectroscopy), studie van de troposfeer door optische spectroscopie
E7/TOPAS/3: EUROTRAC-TOPAS (Tropospheric OPtical Absorption Spectroscopy), studie van de troposfeer door optische spectroscopie
E7/TOR/1: TOR (Tropospheric Ozone Research), bepaling van de totale kolomdensiteit en verticale verdeling van de atmosferische bestanddelen
E7/TOR/2: TOR (Tropospheric Ozone Research): vertikale profielen van ozon en meteorologische parameters te Ukkel, bekomen met vrije ballons en een kabelballon
