Onderzoeksproject A4/DD/E02 (Onderzoeksactie A4)
THEMA
Het doel van dit onderzoek is een gedetailleerde interpretatie van de samenstelling van het basale ijs van de EPICA-boring op Dôme C en van de rol van de mogelijke interacties tussen de ijskap en de uitgestrektheid van het basale ijs.
De jongste jaren is zeer duidelijk gebleken dat de samenstelling van het poolijs sleutelparameters bevat van het klimaat op Aarde. Aangezien de ijslagen des te ouder zijn naarmate ze dieper gelegen zijn, verkrijgt men via een boring die tot zowat 3.000 m in het ijs op Antarctica gaat en het substratum bereikt een archief dat enkele duizenden jaren overspant. Dit is het hoofddoel van het Europees project EPICA in oostelijk Antarctica waarmee heel precies het klimaat over een dergelijke periode gereconstrueerd kan worden. De methodes voor absolute datering van het ijs reiken niet verder dan 100.000 jaar en het diepst gelegen ijs geeft zijn ouderdom slechts prijs via een modellisatie van het afsmelten van de ijskap.
De samenstelling van het basale ijs levert in dit verband niet alleen aanwijzingen op over de karakteristieken van de vormveranderingen die de ijskap ondergaan heeft, maar maakt het ook mogelijk, zoals voor Midden-Groenland, inzicht te krijgen in de processen die ten grondslag lagen aan de ontwikkeling ervan en die de dynamica beïnvloed hebben. Dergelijke informaties zijn fundamenteel voor een correcte modellisatie van het afsmelten van de ijskap en aan de hand waarvan een tijdschaal van meer dan 100.000 jaar opgesteld kan worden.
In de omgeving van de site die gekozen werd voor de eerste EPICA diepboring op Dôme C in oostelijk Antarctica, hebben radio-echoboringen het bestaan aan het licht gebracht van uitgestrekte waterreserves onder het ijs. Het is dus meer dan waarschijnlijk dat zeer bijzondere dynamische omstandigheden, die verschillen van die van Midden-Groenland, aan de basis van deze ijskap hebben geheerst en heersen als gevolg van interacties tussen het ijs en deze uitgestekte waterreserves. Om het paleoklimatisch archief van meer dan 100.000 jaar te kunnen decoderen, is het begrijpen van deze fenomenen onontbeerlijk.
DOELSTELLINGEN
Tijdens deze studie zullen de volgende doelstellingen nagestreefd worden :
1) Een technische ontwikkeling vóór bepaalde analyses, gezien de bijzondere karakteristieken van het basale ijs dat rijk is aan resten en arm aan gas.
2) Een beter begrip van de fysisch-chemische processen die zich afspelen bij het contact van een gletsjer met een meer in Antarctica via de analyse van de samenstelling van het aldaar gevormde ijs.
3) Een beter begrip van de fysisch-chemische processen die zich in Antarctica afspelen aan de grounding line waar de gletsjer loskomt van
het substratum bij contact met het zeewater, via de analyse van de samenstelling van het aldaar gevormde ijs.
4) Een betere kennis van de karakteristieken van het fossiele ijs in de bodem van de gebieden die op dit ogenblik in oostelijk Antarctica niet met ijs bedekt is om het ontstaan ervan te kunnen vaststellen. Dit inzicht zou van belang kunnen zijn aangezien bodemijs dat de vorming van de ijskap voorafgaat aan de basis terug te vinden zou kunnen zijn van de EPICA-boring.
5) De toepassing van de in het kader van voorgaande doelstellingen vergaarde kennis op de analyse van de samenstelling van het basale ijs van de EPICA-boring op Dôme C.
6) Het vaststellen van de karakteristieken van de vormveranderingen die de ijskap in het gebied van de Dôme C aan de basis heeft ondergaan en de gevolgen ervan op de tijdschaal van meer dan 100.000 jaar.
Dit onderzoek zou het mogelijk moeten maken de omvang van de vormveranderingen aan de basis van de Dôme C beter af te bakenen. Het zou moeten leiden tot een verbetering van de chronologische stratigrafie van het diepijs in het licht van de analyse van de samenstelling ervan, een stratigrafie die onontbeerlijk is om het klimaat van meer dan 100.000 jaar te kunnen reconstrueren.
