Onderzoeksproject AG/JJ/150 (Onderzoeksactie AG)
Het BELDAM project bestaat erin een onderzoek te voeren over de mobiliteit van de Belgen. Een dergelijk onderzoek werd in 1999 uitgevoerd. Dit onderzoek over „De dagelijkse mobiliteit van de Belgen“, MOBEL genoemd, had talrijke troeven: rijkdom aan informatie inzake mobiliteit (in het bijzonder over activiteitenketens), antwoord op de eisen van internationale instanties,… Het is absoluut noodzakelijk om dit onderzoek te verlengen, omdat er sindsdien geen enkel ander nationaal onderzoek werd gedaan, en omdat België na 2000 geen tellingen meer uitvoert. Immers, de Federale Overheidsdienst Mobiliteit en Vervoer moet over recente statistieken kunnen beschikken over de mobiliteit in België om haar voorstellen te kunnen rechtvaardigen en het vervoerbeleid te ondersteunen.
Dienovereenkomstig wil men met dit BELDAM onderzoek over de mobiliteit in België de verplaatsingen bestuderen die gedaan werden door huishoudens, en meer bepaald door de leden van deze huishoudens ouder dan 6 jaar, op een referentiedag. Er zullen eveneens andere vragen in verband met vervoer en mobiliteit gesteld worden aan de respondenten.
In het kader van dit AGORA project zullen de onderzoeksteams aanvankelijk de voorbereiding van het onderzoek op zich nemen en, in tweede instantie, de analyse van de resultaten.
De eerste fase begint met het hernemen van alle stappen, noodzakelijk voor de ontwikkeling van een onderzoek en het verzekeren van een succesvolle afloop. Zij begint met een methodologische beschouwing van het onderzoeksprotocol. Immers, de ontwikkeling van het onderzoeksprotocol is een van de belangrijkste succesfactoren voor een niet-vertekende gegevensverzameling. Bovendien wordt in deze stap de nadruk gelegd op de noodzaak van een methodologische verenigbaarheid met MOBEL, om het vergelijken van resultaten mogelijk te maken en derhalve om trends, evoluties naar voren te brengen. Maar men zal eveneens zoeken naar potentiële verbeteringen van de zwaktes die vastgesteld werden in het MOBEL protocol. Men zal bijvoorbeeld rekening houden met de (neerwaartse) evolutie van het bezit van vaste telefoons, alsook met de moeilijkheid voor weinig geletterde personen om een papieren vragenlijst in te vullen.
Het onderzoeksteam zal vervolgens, hoofdzakelijk in samenwerking met de Federale Overheidsdienst Mobiliteit en Vervoer, de vragenlijsten opstellen. Een van de grote moeilijkheden die men in deze fase zal moeten oplossen is het verenigen van de wens om een maximum hoeveelheid aan informatie te verzamelen en om tegelijkertijd de omvang van de vragenlijst redelijk te houden om de respondent niet „moe te maken“ en aldus een verminderde responsiegraad te vermijden. De steekproefname zal eveneens in deze eerste fase behandeld worden. Het gaat erom de omvang van de steekproef, de maateenheid (individu of huishouden), de stratificatiestrategie en de basisbevolking te bepalen. Voor dit laatste punt is het duidelijk dat het onderzoeksteam de piste van het rijksregister zal volgen, wat het mogelijk maakt om de volledigheid te garanderen en om zo bepaalde vertekeningen van steekproefname te vermijden.
Aan het einde van deze fase zal er een richtlijn inzake te vervullen taken ontwikkeld worden voor de Federale Overheidsdienst Mobiliteit en Vervoer die het mogelijk zal maken de toeleverancier te selecteren, welke belast zal worden met het onderzoek ter plaatse.
Na de tweede fase, gewijd aan de gegevensverzameling, zal het onderzoeksteam zich in een derde fase bezighouden met de analyse van de resultaten. Het gepubliceerde rapport met de belangrijkste resultaten van het MOBEL onderzoek kan dienst doen als algemeen voorbeeld voor de uit te voeren analyses. Besprekingen met de opvolgingscommissie zullen het eveneens mogelijk maken om een kort overzicht van de te verwachten resultaten op te stellen. Er zal eveneens een website gecreëerd worden waar geregistreerde gebruikers online statistische verzoeken kunnen plaatsen met betrekking tot hun eigen behoeften (rekening houdend met privacy en statistisch belang). Wat de uiteindelijke resultaten ook zullen zijn, het hoofddoel van het wetenschappelijke team is het garanderen van de wetenschappelijke nauwkeurigheid van deze resultaten, alsook het onderstrepen van de vereiste voorzorg die genomen moet worden bij de interpretatie van de geproduceerde statistieken.
Belgian Daily Mobility - BELDAM: Enquête sur la mobilité quotidienne des belges : rapport final
Cornelis, Eric - Hubert(, Michel - Huynen, Philippe ... et al Bruxelles : Politique Scientifique fédérale, 2012 (SP2522)
[Om te downloaden]