Onderzoeksproject CP/14 (Onderzoeksactie CP)
Context
Sinds het Protocol van Kyoto is het aantal haalbare beleidslijnen en -maatregelen om de uitstoot van broeikasgassen te verminderen aanmerkelijk toegenomen. Ondanks de aanzienlijke uitdagingen waarmee de drie gewesten van België (Brussel, Wallonië en Vlaanderen) te maken krijgen, ondanks de niet aflatende discussie over het te voeren beleid en nodige hervormingen, is er nog geen regionaal model voor België om de evaluatie van de economische beleidsmaatregelen te ondersteunen. Door de continue evolutie van de Belgische Staat naar een federale structuur en het vooruitzicht van de toewijzing van nieuwe bevoegdheden aan de verschillende gewesten heeft de overheid een modern instrument en krachtig hulpmiddel nodig voor de besluitvorming. Het onderhavige project beoogt dit grote hiaat op te vullen.
Beschrijving van het project
Doelstellingen
In dit project wordt voorgesteld om een dynamisch regionaal algemeen evenwichtsmodel te ontwikkelen van de Belgische economie (GREENMOD) waarmee op een geïntegreerde manier de verschillende mogelijke economische instrumenten voor het klimaatbeleid geëvalueerd kunnen worden.
Behalve de constructie van dit model als hulpmiddel voor de besluitvorming, is dit project ook bedoeld om de voornaamste problemen te verkennen die inherent zijn aan energie- en klimaatbeleid in een context van socio-economische, energetische en ecologische evaluatie, in het bijzonder de analyse van de weerslag van voorgenomen beleidsmaatregelen op het gebied van klimaat. Er zal bijzondere aandacht uitgaan naar de verhandelbare uitstootvergunningen en hun interactie met andere instrumenten (fiscale, niet-fiscale, vrijwillige afspraken, enz.).
De twee doelstellingen van het project zijn:
1. De uitwerking van een dynamisch regionaal multisectorieel model van de Belgische economie. Het model zal rekening houden met alle onderlinge afhankelijkheden op het niveau van de drie gewesten om de weerslag van de economische maatregelen voor energie en leefmilieu te bestuderen. Het model zal alle belangrijke sectoren van de drie gewesten omvatten. Het model zal dynamisch zijn en de effecten weergeven op korte termijn, maar ook op middellange en lange termijn, van het economische beleid en externe schokken. Er zal ook bijzondere aandacht uitgaan naar het uitwerken van modellen voor de arbeidsmarkt om de weerslag van het milieubeleid op de werkgelegenheid en de werkloosheid te kunnen analyseren.
2. De ontwikkeling van een aantal toepassingen en analyses die samen met het gebruikerscomité en de DWTC bepaald zullen worden. Zodra GREENMOD operationeel is, zal het gebruikt worden voor de ondersteuning van de besluitvorming, zowel op nationale als op regionale of sectoriële schaal. Het project zal erop gericht zijn de weerslag van de verschillende overwogen beleidsmaatregelen te evalueren, zowel sectorieel (activiteit, productiekosten, competitiviteit, enz.), als macro-economisch (regionale en nationale overheidfinanciën, betalingsbalans, enz.), als socio-economisch (werkgelegenheid, inkomen, verdeling) en ecologisch (consumptie en productie van energie, uitstoot van broeikasgassen).
Methodologie
Het uitwerken van algemene evenwichtsmodellen maakt de evaluatie mogelijk van de socio-economische, energetische en ecologische weerslag van verschillende instrumenten voor het economische beleid, zij het fiscaal (rechtstreekse en onrechtstreekse fiscaliteit, subsidies, enz.) of niet-fiscaal (ondersteuning voor vervangende technologieën, enz.). Deze evaluatie wordt bewerkstelligd in een samenhangend kader, zowel macro-budgettair (nationale comptabiliteit en rekeningen van sectoren), als op het gebied van de inkomstenverdeling in de economie (sociale comptabiliteitsmatrix) en volgens een streng theoretisch kader.
De markt voor verhandelbare uitstootvergunningen zal perfect geïntegreerd worden in het theoretisch kader en op samenhangende wijze werken met de andere markten die het model herkent (met name die van het kapitaal en de arbeidsmarkt). De verschillende instrumenten voor economisch beleid zullen dus gecombineerd kunnen worden en hun effecten zullen op coherente wijze geëvalueerd worden. Met het model is het mogelijk te analyseren hoe deze instrumenten elkaar aanvullen.
Het project voorziet de volgende stappen:
1. Opzetten van de gegevensbank: constructie van het model GREENMOD vereist een gegevensbank met een zeer losse structuur. Het eerste jaar van het project zal voornamelijk gewijd worden aan het verzamelen van ruwe gegevens, de analyse ervan, de harmonisatie ervan, en de constructie van regionale sociale comptabiliteitsmatrices en de integratie daarvan in de internationale gegevensbank.
2. Constructie van het model: het model zal sectoriële modellen omvatten voor elk gewest en modellen voor de rest van de Europese Unie en de andere grote economieën ter wereld.
3. Analyse en uitwerking van modellen van verhandelbare uitstootvergunningen. De verschillende bestaande milieumodellen zullen geanalyseerd worden om de gelijkenissen en verschillen ertussen op te sporen. De literatuur over het uitwerken van marktmodellen zal ook geanalyseerd worden. Het verschil in kosten voor uitstootvermindering tussen de verschillende economische sectoren zal ook geëvalueerd worden.
4. Zodra het model operationeel is, zullen toepassingen en analyses uitgevoerd worden tezamen met het gebruikerscomité en de DWTC.
5. Aan het einde van het onderzoek wordt er zowel een eindverslag als een gebruikershandleiding van het model geschreven.
Interactie tussen de verschillende partners
Het deel over de constructie van de regionale/globale gegevensbank, alsook het uitwerken van algemene regionale/globale evenwichtsmodellen wordt uitgevoerd door het team van het Département d’économie appliquée van de ULB (DULBEA) onder leiding van professor Ali Bayar.
Hert onderdeel over verhandelbare uitstootvergunningen wordt uitgevoerd door een team van UCL-CORE onder leiding van professor Thierry Bréchet.
Verwachte resultaten en/of producten
- Een multiregionale en -sectoriële gegevensbank geïntegreerd in de multinationale gegevensbank.
- Een dynamisch algemeen regionaal en multisectorieel evenwichtsmodel van de Belgische economie.
- Referentiescenario's.
- Gebruikershandleiding voor de modellen.
- Eindverslag
Partners
Activiteiten
Sinds het Kyoto Protocol spelen verhandelbare vergunningen een bijzonder belangrijke rol, zowel op Europese als op regionale of sectoriële schaal. De manier waarop de vergunningenmarkt gestructureerd wordt, is belangrijk, want dit kan een tastbare weerslag hebben op de resultaten. In het algemeen evenwichtsmodel wordt de markt voor verhandelbare vergunningen opgenomen om makkelijker bepaalde activiteitssectoren of geografische zones in of uit het systeem te sluiten. De dynamische werking van het model zal het tevens mogelijk maken verschillende werkingsmodaliteiten voor de markt te evalueren: distributiewijzen en levensduur van de vergunningen, monitoring en straffen, geleidelijk steeds restrictievere quota's, enz.
Coördinaten
Promotor
Ali Bayar
Université Libre de Bruxelles (ULB)
DULBEA
F.D. Rooseveltlaan 50, PB 140, B-1050 Brussel
Tel: + 32 (0)2 650 41 15; Fax: +32 (0)2 650 41 37
Ali.Bayar@ulb.ac.be
http://www.ecomod.net
Partner
Thierry Bréchet
Université Catholique de Louvain (UCL)
CORE
34, voie du Roman Pays, B-1348 Louvain-la-Neuve
Tel: +32 (0)10 47 81 86; Fax: +32 (0)10 47 43 01
brechet@core.ucl.ac.be
http://www.core.ucl.ac.be
Gebruikerscomité
- Jacques Cornet - Ministère de la Région Wallonne - Direction générale des Ressources Naturelles et de l'Environnement (DGRNE) - Namur
- Nancy Da Silva - SPF Santé publique, Sécurité de la Chaîne alimentaire et Environnement - Services fédéraux pour les Affaires environnementales - Bruxelles
- Paul Geeraert - FOD Volksgezondheid, Veiligheid van de Voedselketen en Leefmilieu - Federale Diensten voor het Leefmilieu - Brussel
- Albert Gilot - Bureau fédéral du Plan - Bruxelles
- Sara Ochelen - Ministerie van de Vlaamse Gemeenschap - AMINAL - Directoraat-generaal - Subcel Milieu-Economie - Brussel
- Didier Paquot - Union Wallonne des Entreprises - Département Economie - Wavre
- Olivier Parks - Ministère de la Région Wallonne - Direction générale des Ressources Naturelles et de l'Environnement (DGRNE) - Namur
- Dominique Simonis - Bureau Fédéral du Plan - Bruxelles
- Tine Tanghe - Ministerie van de Vlaamse Gemeenschap - Afdeling Natuurlijke Rijkdommen en Energie - Brussel
- Els Van Den Broeck - Ministerie van de Vlaamse Gemeenschap - AMINAL - Brussel
- Jeroen Van Laer - Vlaamse Milieumaatschappij (VMM) - Mechelen
- Joost Verlinden - Federaal Planbureau - Brussel
