Onderzoeksproject CP/22 (Onderzoeksactie CP)
Context
Niettegenstaande de teleurstellende resultaten van COP 6 in Den Haag in november 2000 en de terugtrekking van de USA uit het Kyoto protocol, blijft klimaatverandering en de beleidimplicaties daarvan een top onderzoeksprioriteit omdat een efficiënt en effectief nationaal en internationaal klimaatbeleid noodzakelijk is voor duurzame ontwikkeling. Indien de huidige evolutie in broeikasgasemissies voortgezet wordt en geen maatregelen genomen worden om deze emissies te reduceren, zal de voorspelde klimaatverandering belangrijke schade veroorzaken, zoals beklemtoond in het IPPC WG II Third Assessment report dat in Geneva in februari 2001 goedgekeurd werd.
Om de engagementen m.b.t. de reductie van broeikasgasemissies te realiseren zullen grote inspanningen moeten geleverd worden door verschillende sectoren en actoren. Daarom moeten we over een instrument beschikken om de rol van verschillende sectoren en technologieën op een consistente en controleerbare wijze te evalueren.
Beschrijving van het project
Doelstellingen
De belangrijkste doelstelling van dit project is de Belgische klimaatpolitiek te ondersteunen met het MARKAL model en zijn opvolger TIMES. Alhoewel het accent op klimaatpolitiek ligt, kan het project tevens bijdragen tot de evaluatie van andere beleidsvragen. Dit kan het energiebeleid zijn, bijv. het R.E.G. beleid, zowel wat betreft de vraag als de aanbodzijde, of het klassieke luchtverontreinigingsbeleid binnen het energiesysteem. Het project ligt in het verlengde van een vorig project met MARKAL dat tevens door de DWTC werd gefinancierd, en bouwt verder op de ervaringen en expertise van dat project.
Methodologie
MARKAL/TIMES is een technisch-economisch model, waarin voor het hele energiesysteem technologische informatie (rendement van installaties, investeringskosten, variabele kosten, emissies, enz.) wordt samengebracht op eenvoudige maar consistente wijze. Alle energievraag- en -aanbodsactiviteiten en technologieën met hun respectievelijke emissies (CO, CO2, SO2, NOx, VOS en PM) en de schade die hierdoor wordt veroorzaakt, kunnen in het systeem worden voorgesteld, met een typische tijdshorizon van 40 tot 80 jaar. TIMES gaat uit van hetzelfde paradigma, maar de modelformulering wordt volledig herwerkt zodat deze beter te begrijpen is en een grotere flexibiliteit biedt, zodat een verdere verbetering van het model mogelijk wordt gemaakt. De ontwikkeling van TIMES gebeurt in samenwerking met de andere ETSAP partners.
Het verder ontwikkelen van het model bevat twee aspecten: de uitbreiding van het Belgische model met de internationale aspecten van klimaat en energiebeleid en de integratie van een raffinaderijmodule. De betrouwbaarheid van MARKAL/TIMES is sterk afhankelijk van de kwaliteit van de database. Daarom blijft het onderhoud van de database een belangrijke activiteit. Het onderhoud bestaat o.a. uit het opvolgen van de evolutie van de energievraag over de verschillende sectoren, het verklaren van verschuivingen in die vraag, het invoeren van nieuwe technologieën, het opvolgen van de marktpenetratie voor bestaande technologieën, het verzamelen van informatie met betrekking tot de bestaande installaties (capaciteiten, residuele levensduur), het opvolgen van de evolutie van de energieprijzen en de industriële activiteiten en ontwikkelingen.
De activiteiten rond beleidsanalyse zullen zich concentreren op de Belgische klimaatpolitiek. Naast de bijdrage tot de nationale communicatie (wat in het vorige MARKAL project werd uitgevoerd), wil het project ook bijdragen tot specifieke beleidsstudies. Mogelijke topics zijn sectorale en intersectorale cost-efficiency studies, inschatten van de kosten voor België van emissiereductiedoelstellingen voor de periode na Kyoto (na 2012). De inhoud van de studies zal in de loop van het project in samenspraak met de beleidsverantwoordelijken worden bepaald.
Interactie tussen de verschillende partners
Twee partners nemen deel in dit project:
KULeuven - Centrum voor Economische Studiën - Prof. Stef Proost
VITO - Vlaams Instituut voor Technologisch Onderzoek - Hendrik Van Rompaey
VITO is verantwoordelijk voor de uitbreiding en het onderhoud van de databank en de integratie van de raffinaderijmodule, terwijl CES zich op het ontwikkelen van de internationale dimensie in het Belgisch model zal concentreren. Beide partners zullen bijdragen tot de case studies.
Band internationale programma’s
ETSAP (Energy Technology Systems Analysis Programme) is een samenwerkingakkoord binnen het Internationaal Energie Agentschap dat zich concentreert op "Energy Options for sustainable Development". Het ETSAP netwerk is verantwoordelijk voor het onderhoud van de MARKAL model software (databasemanagementsysteem en modelspecificatie) en organiseert twee workshops per jaar waar de ervaring omtrent beleidsstudies van een twintigtal landen vergeleken wordt. Resultaten van gemeenschappelijke studies worden voorgesteld in internationale fora georganiseerd o.a. door IEA, en kunnen bijdragen tot de onderhandelingen binnen de "United Nations Framework Convention on Climate Change (UNFCCC)".
Verwachte resultaten en/of producten
Er zijn vijf outputs voorzien:
1. een update en uitbreiding van de technologische databank van MARKAL;
2. de conversie naar het TIMES model;
3. de integratie van de internationale dimensie in MARKAL/TIMES België voor de elektriciteitsmarkt en voor de markt voor emissierechten;
4. integratie van een raffinaderijmodule;
5. een reeks case studies die kunnen bijdragen tot de definitie van het klimaatbeleid in België.
Partners
Coördinaten
Promotor
Stef Proost
Katholieke Universiteit Leuven
Centrum voor Economische Studiën (KULeuven-CES)
Naamsestraat 69, B-3000 Leuven
Tel: +32 (0)16 32 68 01; Fax: +32 (0)16 32 67 96
stef.proost@econ.kuleuven.ac.be
http://www.econ.kuleuven.ac.be
Partner
Jan Duerinck
Vlaamse Instelling voor Technologisch Onderzoek (VITO)
Expertisecentrum Integrale Milieustudies
Boeretang 200, B-2400 Mol
Tel: +32 (0)14 33 59 19; Fax: +32 (0)14 32 11 58
duerinckj@vito.be
http://www.vito.be
Gebruikerscomité
- Jan De Smedt - Federale Raad voor Duurzame Ontwikkeling (FRDO) - Brussel
- Luc Peeters - Ministerie van de Vlaamse Gemeenschap - Administratie Natuurlijke Rijkdommen en Energie - Brussel
- Henry Tulkens - Université Catholique de Louvain (UCL) - CORE - Louvain-la-Neuve
Post Kyoto Options for Belgium 2012-2050 : valorisation report
Brussels : Federal Science Policy, 2007 (SP1806)
[Om te downloaden]
MARKAL/TIMES, a model to support greenhouse gas reduction policies : final report
Proost, Stef - Duerinck, Jan - Van Regemorter, Denise ... et al Brussels : Belgian Science Policy, 2007 (SP1848)
[Om te downloaden]
[Om te bestellen]
