Onderzoeksproject CP/34 (Onderzoeksactie CP)
Context
De laatste decennia heeft de mobiliteit van goederen en personen - met name het aandeel van auto- en vrachtverkeer - een sterke groei ondergaan. Een van de meest ingrijpende en rechtstreekse effecten van mobiliteit op het menselijk milieu zijn de in België jaarlijks nog steeds meer dan 51.000 letselongevallen (NIS, 1998). Statistisch gezien zal onder deze omstandigheden iedere Belg in zijn of haar leven verschillende malen geconfronteerd worden met een verkeersongeval.
De bevoegdheden omtrent verkeersveiligheid zijn sterk versnipperd: maatregelen met betrekking tot voertuigtechnologie situeren zich hoofdzakelijk op Europees niveau, fiscale maatregelen en verkeersreglementering situeren zich op het federale en zelfs gewestelijk niveau, openbare werken is een gewestelijke, provinciale en gemeentelijke materie...
Beschrijving van het project
Doelstellingen
In het kader van het voorgaande onderzoeksproject (Impact van ruimtelijke ordening op de verkeersveiligheid, 1998-2000) werden nieuwe methodes uitgewerkt om ongevallen te lokaliseren en om de afbakening van zwarte zones beter statistisch te onderbouwen. Een verklarend model voor de concentratie van zwarte zones was gebaseerd op omgevingsfactoren, weg- en verkeerskenmerken.
De hoofddoelstelling van het huidige project is dat verklarend model voor verkeersonveiligheid te verfijnen, zodat de onderlinge interactie tussen de vele invloedsfactoren op verschillende schaalniveaus duidelijk wordt. Daartoe moet de bruikbaarheid van nieuwe gegevensbronnen en innovatieve analysetechnieken onderzocht worden. Dit model steunt op drie innovatieve deelonderzoeken:
- Remote Sensing van hoge resolutie satellietbeelden: ontwikkeling van nieuwe indicatoren (SADL - KULeuven)
- Spatial Data Mining: bepalen van significante combinaties van factoren (LUC)
- Multi-Level Analyse: onderzoek naar relaties op verschillende schaalniveaus (UCL)
Methodologie
In een eerste deelonderzoek wordt getracht om verkeers- en omgevingskenmerken uit hoge resolutie satellietbeelden te bepalen. Deze nieuwe generatie satellietbeelden hebben resoluties tot 61x61 cm (QuickBird) waardoor o.a. afzonderlijke voertuigen zichtbaar zijn. Aan de hand van specifieke software en beeldverwerkingstechnieken wordt onderzocht of voertuigen en relevante weg- en omgevingskenmerken op een semi-automatische wijze kunnen herkend worden. Vervolgens zal men nagaan of de indicatoren andere waarden aannemen binnen en buiten zwarte zones.
Het deelonderzoek Data Mining zal deze nog jonge technieken toepassen op de ongevallendatabank. Deze databank bevat voor heel België duizenden gelokaliseerde ongevallen met een 65-tal attributen per ongeval. Data Mining technieken gaan onder meer op zoek naar significante combinaties van deze ongevalsfactoren. Nadat de zwarte zones gelokaliseerd zijn, kijkt men of er verbanden terug te vinden zijn binnen de geregistreerde factoren. Zo ja, zijn er verschillen tussen de verbanden? Of verschillen tussen zwarte zones? Is het mogelijk voldoende kennis op te doen om ongevallen te classificeren en typologisch in kaart te brengen? Zijn er typische dodelijke combinaties van factoren?
De multi-level analyse zal als derde onderzoeksdeel de verschillen tussen relaties op diverse ruimtelijke schaalniveaus behandelen. Statistisch kan worden aangetoond dat relaties op een bepaald aggregatieniveau niet noodzakelijk kunnen geëxtrapoleerd worden naar een ander aggregatieniveau. De multi-level analyse is een statistische methode die specifiek omgaat met de relatie tussen het schaalniveau van de analyse en de "omliggende" schaalniveaus, door de lokale ongevalskenmerken nadrukkelijk in hun context of omgeving te bestuderen. Van de verkeersongevallen zijn gegevens beschikbaar over individuele omstandigheden en over de betrokken actoren.
Interactie tussen de verschillende partners
Het projectverloop bestaat uit twee iteraties waarbij de resultaten van de drie onderzoeksgroepen uit de eerste iteratie als wederzijdse input dienen in de tweede iteratie. Zo zal in de eerste iteratie enerzijds een bestaande ongevallendatabank uitgebreid worden en anderzijds zullen statistische analyses van ongevalsfactoren uitgevoerd worden. De resultaten daarvan worden door de partners uitgewisseld en als input gebruikt in de tweede iteratie die een verfijning en uitwerking is van de eerste.
Verwachte resultaten en/of eindproducten
Een interessant tussenproduct is de databank met gelokaliseerde ongevallengegevens van 1991 tot 2000 over België waar tevens een aantal weg- en omgevingsfactoren zullen gelinkt worden. Deze databank zal door de onderzoeksgroep zelf en door de eindgebruikers (vooral het BIVV) ter beschikking gesteld worden van de wegbeheerders en andere onderzoekers. De uiteindelijke resultaten van het onderzoek zullen gepresenteerd worden in wetenschappelijke tijdschriften en op colloquia en seminaries.
Partners
Activiteiten
SADL, een divisie van de KULeuven, is een multidisciplinaire onderzoeksgroep gespecialiseerd in de ruimtelijke informatieverwerking. SADL past gespecialiseerde technische kennis in de domeinen domeinen GIS en Remote Sensing toe op verschillende inhoudelijke thema’s gaande van hydrologie tot verkeersveiligheid.
De onderzoeksgroep Data Analyse en Modellering van het Limburgs Universitair Centrum heeft al ervaring met Data Mining technieken in de economische sfeer en in dit project zal de onderzoeksgroep deze kennis toepassen op de verkeersmaterie. Sinds kort herbergt zij het Steunpunt Verkeersveiligheid.
De expertise van het "Centre d’Analyse Spatiale et Urbaine" van het "Département de Géographie" van de UCL situeert zich vooral in de ruimtelijke statistiek en in een grondige kennis van verkeersongevallenstatistieken. In het vorige project werd aan de hand van ruimtelijke correlatietechnieken een nieuwe aanpak ontwikkeld voor de afbakening van zwarte zones.
Coördinaten
Thérèse Steenberghen (projectcoördinator)
Katholieke Universiteit Leuven (KULeuven)
R&D - SADL
Vital Decosterstraat 102
B-3000 Leuven
Tel: +32 (0)16 32 13 37; Fax: +32 (0)16 32 97 60
Therese.steenberghen@sadl.kuleuven.ac.be
http://www.sadl.kuleuven.ac.be
Geert Wets
Limburgs Universitair Centrum (LUC)
Departement Bedrijfskunde
Universitaire Campus, Gebouw D
B-3590 Diepenbeek
Tel: +32 (0)11 26 86 49; Fax: +32 (0)11 26 87 00
Geert.wets@luc.ac.be
http://www.luc.ac.be
Isabelle Thomas
Université Catholique de Louvain (UCL)
Département de Géographie
3, place Louis Pasteur
B-1348 Louvain-La-Neuve
Tel: +32 (0)10 47 21 36; Fax: +32 (0)10 47 28 77
Isabelle@ucl.ac.be
http://www.ucl.ac.be
Gebruikerscomité
- Didier Antoine - Ministère de l'Equipement et du Transport de la Région Wallonne - Direction du Trafic et de la Sécurité routière - Namur
- Philippe Barette - Ministère de la Région Bruxelles-Capitale - Administration de l'Equipement et des Déplacements - Bruxelles
- Marc Broekaert - SPF Mobilité et Transports - DG Mobilité et sécurité routière - Bruxelles
- Alain Broes - Ministerie van het Brussels Hoofdstedelijk Gewest - Bestuur van de Uitrusting en het Vervoer - Brussel
- Luc Deryck - Ministerie van de Vlaamse Gemeenschap - Mobiliteitscel - Brussel
- Wendy De Weser - Federale Politie - Openbare Orde en verkeer - Brussel
- Erwin Debruyne - Vereniging Vlaamse Steden en Gemeenten - Brussel
- Karin Dubuisson - Ministère de l'Equipement et du Transport de la Région Wallonne - Direction du Trafic et de la Sécurité routière - Namur
- Serge Kinet - Police fédérale - Direction de la banque de données nationale - Bruxelles
- Sylvie Le Maire - Federale Politie - Verkeerspolitie - Brussel
- Jeannine Lees - FOD Mobiliteit en Vervoer - Brussel
- Pascale Lucas - Federale Politie - Brussel
- Gaetan Maarten - Federale Politie - Openbare Orde en Verkeer - Brussel
- Koen Ricour - Federale Politie - Verkeerspolitie - Brussel
- Ward Vanlaar - Belgisch Instituut voor de Verkeersveiligheid vzw (BIVV) - Brussel
Innovative spatial analysis techniques for traffic safety : final report
Steenberghen, Thérèse - Thomas, Isabelle - Wets, Geert ... et al Brussels : Belgian Scientific Policy, 2006 (SP1584)
[Om te downloaden]
[Om te bestellen]
Techniques innovatives d'analyse spatiale en matière de sécurité routière : résumé
Bruxelles : Politique scientifique fédérale, 2006 (SP1586)
[Om te downloaden]
Innovatieve Ruimtelijke Analysetechnieken voor Verkeersveiligheid : samenvatting
Brussel : Federaal Wetenschapsbeleid, 2006 (SP1587)
[Om te downloaden]
Innovative spatial analysis techniques for traffic safety : summary
Brussels : Belgian Science Policy, 2006 (SP1588)
[Om te downloaden]
