Onderzoeksproject EV/46 (Onderzoeksactie EV)
Context
Alle populaties van zeezoogdieren in de Noordoost-Atlantische sector worden beschouwd als zeer kwetsbaar; aangezien meerdere populaties of achteruitgaan of minstens bedreigd worden, zijn z e het onderwerp van meerdere internationale directieven met het oog op bescherming.
Door hun voorkomen langs kustgebieden, is er een belangrijke interactie en mogelijk negatieve impact van scheepvaart, visvangst en algemene geluidspollutie op de populaties van in het bijzonder bruinvis (Phocoena phocoena) en gewone zeehond (Phoca vitulina). Beide soorten komen in principe algemeen voor langs de hele Europese Atlantische kustlijn.
Een aantal aspecten, in het bijzonder betreffend de impact van xenobionte polluenten werden min of meer reeds uitvoerig bestudeerd. De algemene impact van menselijke activiteiten is echter moeilijk in kaart te brengen, ook door het ontbreken van basisinformatie betreffende de populatie-ecologie, de densiteiten, distributie en genetische diversiteit van de populaties.
Beschrijving van het project
Objectieven
Het project beoogt een bijdrage te leveren tot de studie van de leefbaarheid van de populaties van bruinvis en gewone zeehond in de Noordzee, in het bijzonder in de Zuidelijke Baai van de Noordzee, en dit door:
1. Een karakteriseren van de genetische structuur en diversiteit van de populaties
2. Een beter begrijpen van hun voedingsecologie
3. Een inschatting van de kwetsbaarheid van beide soorten voor 'bijvangst' door de visserij
Methodologie
Om aan de objectieven te voldoen, wordt langs volgende onderzoekslijnen gewerkt:
1. De genetische structuur van de populaties wordt onderzocht aan de hand van 4 complementaire genetische 'markers' : 'D-loop region' van het mtDNA, microsatelliet-markers markers van het Y en van de autosomale chromosomen, en van het voornaamste Histocompatibiliteitscomplex (MHC).
2. Determinatie van stabiele koolstof en stikstof signaturen (δ13C and δ15N) in spier en bloed van beide soorten zal een verder inzicht geven van hun voedingspatroon
3. De kwetsbaarheid voor bijvangst wordt onderzocht via post-mortem onderzoek en via een grondige en systematische inventarisatie van door de visserij gevangen dieren.
Interactie tussen de teams en verwachte resultaten
De geïntegreerde resultaten van dit onderzoek kunnen gecombineerd worden met eerdere resultaten, verkregen in het kader van studies naar blootstelling aan chemische polluenten. De gecombineerde resultaten zullen toelaten om een betere inschatting te maken van de leefbaarheid op lange termijn van de populaties van bruinvis en gewone zeehond en de invloed van de diverse aspecten van antropogene stress.
Partners
Activiteiten
1. Het Laboratorium voor Oceanologie (MARE Center, ULg) zal analyses uitvoeren van delta13C en delta15N in spierweefsel van zeezoogdieren en zal de coördinatie van dit project verzekeren. (Dr Krishna Das en Pr Jean-Marie Bouquegneau).
2. De genetische analyses worden uitgevoerd in het kader van een doctoraatsonderzoek (doctorale-student : Michaël Fontaine) gefinancierd door het Fonds National pour la Recherche Scientifique (FNRS). Het onderzoek gebeurt in hetzelfde Laboratorium voor Oceanologie onder de supervisie van Pr Jean-Marie Bouquegneau in samenwerking met het Laboratorium voor Ecoethologie en Zoogeografie (Dr Johan Michaux, ULg)
3. Het aspect van de kwetsbaarheid voor bijvangst wordt uitgevoerd door het Laboratorium voor Ecotoxicologie en Polaire Ecologie van de VUB (Dr Ludo Holsbeek et Pr Claude Joiris) in samenwerking met het Departement voor Pathologie (Dr Thierry Jauniaux and Pr Freddy Coignoul, Diergeneeskunde ULg).
Coördinaten
Coödinator
Jean-Marie Bouquegneau
University of Liège (ULg)
Laboratoire d’Océanologie
Sart Tilman B6
B-4000 Liège
Tel: +32 (0)4 366 33 21
Fax: +32 (0)4 366 33 25
jm.bouquegneau@ulg.ac.be
http://www.ulg.ac.be/oceanbio/
Promotoren
Krishna Das
Université de Liège (ULg)
Laboratoire d’Océanologie (MARE Center) B6c
B-4000 Liège
Tel: +32 (0)43 66 48 29/ 3329
Fax: +32 (0)43 66 33 25
krishna.das@ulg.ac.be
Johan Michaux
Université de Liège (ULg)
Laboratoire d’Ecoéthologie et de Zoogéographie
Quai Van Beneden 22
B-4020 Liège
Tel: +32 (0)43 66 50 74
Fax: +32 (0)43 66 5010
Johan.Michaux@ulg.ac.be
Michaël Fontaine
Université de Liège (ULg)
Laboratoire d’Océanologie (MARE Center) B6c
B-4000 Liège
Tel: +32 (0)43 66 35 24
Fax: +32 (0)43 66 33 25
Michael.Fontaine@ulg.ac.be
Claude Joiris & Ludo Holsbeek
Vrije Universiteit Brussel (VUB)
Laboratorium voor Ecotoxicologie en Polaire Ecologie
Pleinlaan 2
B-1050 Brussel
Tel: +32 (0)2 629 34 14
Fax: +32 (0)2 629 34 38
cjoiris@vub.ac.be
lholsbee@vub.ac.be
http://we.vub.ac.be/~etox/
Thierry Jauniaux & Freddy Coignoul
Université de Liège
Département de Pathologie B43
B-4000 Liège
Tel: +32 (0)43 66 40 75
Fax: +32 (0)43 66 45 65
T.Jauniaux@ulg.ac.be
F.Coignoul@ulg.ac.be
Gebruikerscomité
Dr Ursula Siebert,
Forschungs- und Technologiezentrum Westküste (FTZ),
Werftstrasse 6, D-25761 Büsum
Pr Peter Reijnders,
Alterra, Marine & Coastal Zone Research,
P.O. Box 167 1790 Denburg,
The Netherlands
Dr Krystall Tolley,
Zoology Department University of Stellenbosch
Private Bag X1, Matieland
7602, South Africa
Viability of the Northeast Atlantic harbour porpoise and harbour seal populations (genetic and ecological studies) : final report
Das, Krishna - Drouguet, Olivier - Fontaine, Michaël ... et al Brussels : Belgian Science Policy, 2006 (SP1677)
[Om te downloaden]
[Om te bestellen]
