Onderzoeksproject I2/2F/213 (Onderzoeksactie I2)
1/10/2005-30/9/2007
GNOSIS: INTEROPERABLE TOEGANG TOT BELGISCHE WETENSCHAPPELIJKE GEGEVENS VIA OPEN WEBSTANDAARDEN
De recente opkomst van webdiensten en open standaarden wijzigt de manier waarop geologische informatie wordt uitgewisseld. Kaarten, beelden, geografische kenmerken en metagegevens zijn nu allemaal vanop afstand toegankelijk op het WWW via gestandaardiseerde protocols. GNOSIS, een samenwerkingsproject van de Belgische Federale Wetenschappelijke Instellingen, is een vernieuwend voorbeeld van een dergelijke architectuur die gebaseerd is op open webdiensten. De doelstelling is de gegevenscollecties van de deelnemende instellingen beschikbaar te maken voor wetenschappers en voor het grote publiek. Dit gebeurt door de implementatie van een gedecentraliseerde en open architectuur die is opgebouwd rond de opkomende open webdienststandaarden binnen de ‘geo-gemeenschap’. Met een dergelijke gedecentraliseerde webdienstgeoriënteerde aanpak kan elk instituut de controle over de eigen gegevens in de eigen gebouwen behouden, terwijl op de portaalsite één enkele gecombineerde catalogus wordt aangeboden. Nadat een gebruiker een interessante gegevensset heeft geïdentificeerd door de metadata binnen deze catalogus te doorzoeken, kan hij verbinding maken met de verwante webdienst om de gegevens in foldervorm te zien of om de ermee gelinkte database te raadplegen. Met het gebruik van interfaces die gebaseerd zijn op open standaarden, nodigt het systeem andere wetenschappelijke instellingen uit om zich aan te sluiten, aangezien het geen specifieke software vereist.
Natuurwetenschappen beslaan een brede waaier aan domeinen, en hetzelfde geldt voor GNOSIS. GNOSIS verenigt drie Belgische Federale Wetenschappelijke Instellingen: het Koninklijk Belgisch Instituut voor Natuurwetenschappen, het Koninklijk Meteorologisch Instituut en het Koninklijk Museum voor Midden-Afrika. Deze instellingen zijn de bewaarders en de handhavers van grote collecties en databases op de gebieden zoölogie, geologie, mineralogie en meteorologie, over locaties wereldwijd.
De studie van vele actuele problemen, zoals duurzame ontwikkeling, biodiversiteit of de opwarming van de aarde vereist een multidisciplinaire aanpak en bijgevolg toegang tot verschillende gegevensbronnen, over de verschillende domeinen heen. Traditioneel blijven wetenschappers op hun eigen domein en hun databases zijn vaak opgebouwd rond één enkel onderwerp. GNOSIS wil een brug slaan tussen deze verschillende domeinen, waardoor een gecombineerde toegang tot deze verschillende informatiebronnen mogelijk is. GNOSIS realiseert zijn doelstelling door een interoperabele aanpak te volgen en door gebruik te maken van het gemeenschappelijke kenmerk van de verschillende domeinen: de locatie of georeferentie van de voorwerpen.
Via de GNOSIS-portaalsite hebt u toegang tot verschillende waardevolle gegevenssets, van meteorologische of oceanografische gegevens en zoölogische collecties tot geologische gegevenssets over België, Midden-Afrika of de wereld. Het GNOSIS-aanbod zal voortdurend worden uitgebreid naarmate de deelnemende instellingen meer archiefmateriaal digitaliseren.
De GNOSIS-portaalsite bestaat uit twee belangrijke delen:
• Een catalogus waarmee u kunt zoeken naar gegevenssets die zowel betrekking hebben op de regio van uw interesse als op het onderwerp van uw keuze. Op basis van deze geografische en tekstuele zoekcriteria wordt een samenvattende lijst van overeenstemmende gegevenssets opgesteld. Voor elk van deze gegevenssets kunt u de metagegevens bekijken, de ruimtelijke omvang bekijken of de volledige gegevenssets bekijken op een kaart binnen de WebMapViewer-toepassing. De zoekpagina van de catalogus is het centrale ingangspunt naar de portaalsite.
• De WebMapViewer is de tool waarmee u de gegevenssets kunt bekijken op een geografische kaart en waarmee u elke individuele gegevensset kunt doorzoeken door gebruik te maken van een zoekformulier dat specifiek is voor elke gegevensset. U kunt door de kaart navigeren en voorwerpen identificeren. U kunt ook de legende van de kaart bekijken, het referentiesysteem van de coördinaten omkeren en de gegevens exporteren. In tegenstelling tot de catalogus die alleen de metagegevens van het hoogste niveau weergeeft, krijgt u binnen de WebMapViewer echt toegang tot de gegevens zelf.
De twee belangrijkste vereisten voor ontwerp van het GNOSIS-systeem zijn decentralisatie en een open architectuur.
• Decentralisatie is van primordiaal belang binnen een systeem als GNOSIS. Het bevat namelijk gegevens van verschillende instellingen die niet binnen hetzelfde gebouw gevestigd zijn en die beschikken over gegevenssets die voortdurend zullen evolueren naarmate de digitalisering vordert. De gegevensopslag van elk van de deelnemende organisaties moet onder de verantwoordelijkheid blijven van de instellingen zelf en moet worden bewaard door de gegevensbewaarders, terwijl de gegevens van alle instellingen worden aangeboden via een gemeenschappelijke portaalsite. Met een gedecentraliseerde opzet wordt het subsidiariteitsbeginsel ingevoerd, waarbij elke organisatie verantwoordelijk blijft voor de toegang tot en de presentatie en distributie van haar eigen gegevens.
• Openheid of beschikken over de mogelijkheid om gegevenssets van andere departementen of instellingen gemakkelijk te integreren, is ook een belangrijke factor. Vandaar de beslissing om open standaarden te gebruiken voor alle interfaces binnen het systeem. Open standaarden hebben het voordeel dat ze niet afhankelijk zijn van de verkoper. Hierdoor kunnen andere gegevenseigenaars zich gemakkelijk aansluiten bij GNOSIS, terwijl ze nog alle vrijheid hebben inzake het merk van geografische serversoftware die ze gebruiken. De open aanpak maakt het ook mogelijk op verschillende manieren toegang te krijgen tot de informatie, via een centrale portaalsite, maar ook via rechtstreekse toegang.
- Contactpersoon (Coördinator van het project)
Koninklijk Belgisch Instituut voor Natuurwetenschappen (KBIN)
Jan Govaere
Vautierstraat 29
1000 Brussel
Tel : 02 627 42 83
Fax : 02 627 45 93
jan.govaere@naturalsciences.be
PARTNERSCHAP
Coördinator Koninklijk Belgisch Instituut voor Natuurwetenschappen (KBIN)
Partner 1 Koninklijk Museum voor Midden-Afrika (KMMA)
Departementen Geologie en Zoölogie
Partner 2 Koninklijk Meteorologisch Instituut van België (KMI)
Partner 3 Geographic Information Management
