Onderzoeksproject MA/02 (Onderzoeksactie MA)
Context
Het tweede Plan voor wetenschappelijke Ondersteuning van een beleid gericht op Duurzame Ontwikkeling (PODO II) tracht multidisciplinair onderzoek te promoten om tot een evenwicht te komen tussen economische, sociale en ecologische aspecten als zuilen binnen duurzame ontwikkeling. Duurzaam beheer van de Noordzee vraagt ook om de uitbouw van een ruimtelijk structuurplan voor het Belgische deel van de Noordzee. Er is namelijk een stijgende vraag naar activiteiten op zee. Dit gaat gepaard met discussies en publieke controversen omtrent het gebruik van de zeeruimte (windmolenparken, natuurreservaten op zee,…). Daarenboven duiden internationale beleidsopties op het belang van een ruimtelijk planningsproces voor de verschillende Noordzeestaten. GAUFRE tracht een eerste aanzet te geven tot een dergelijk structuurplan waarbij rekening wordt gehouden met conflicten tussen verschillende belangengroepen en actieve participatie van deze groepen en het publiek.
Beschrijving van het project
Doelstellingen
Het doel van GAUFRE is in eerste instantie wetenschappelijke kennis te vergaren omtrent het gebruik en de mogelijke effecten van de verschillende gebruiksfuncties. Daarop verder bouwend zal er een eerste voorstel geformuleerd worden aangaande een optimale toekenning van de zeeruimte aan de verschillende gebruiken. Dit alles wordt doorlopen binnen de idee van duurzame ontwikkeling.
Methodologie
GAUFRE wil eigenlijk verder gaan dan het maken van een plan voor een optimale allocatie van de gebruiksfuncties alleen. Het is duidelijk dat de huidige tijdspanne die ter beschikking is, niet volstaat om tot een afgewerkt ruimtelijk structuurplan te komen. Vandaar dat er ook aandacht wordt besteed aan het methodologische proces in de aanloop naar het plan, veeleer dan de uitkomst van een plan zelf. Deze methodologie legt de nadruk op interdisciplinariteit, multifunctionaliteit en publieke participatie.
(1) Interdisciplinariteit:
Het is belangrijk om objectieve informatie te verzamelen die aan de basis ligt van de kennismodule, de effectkaarten en het ruimtelijke structuurplan. Daarom is er nood aan een continue wisselwerking tussen natuurwetenschappers, sociologen, beleidsmakers, belangengroepen en het bredere publiek Het stroomlijnen van zowel ecologische als socio-economische doeleinden is complex maar noodzakelijk. GAUFRE is interdisciplinair o.w.v. de samenwerking tussen verschillende partners, de samenwerking met een gebruikerscomité en het gebruik van data en informatie vanuit andere en vorige projecten.
(2) Multifunctionaliteit:
Een Geografisch Informatiesysteem (GIS) werd gekozen als methodologisch onderliggend platform omdat het multifunctioneel, gelaagd en modulair werkt. Dit instrument is niet enkel een generator van kaarten maar laat ook toe om data ruimtelijk te analyseren en beslissingsondersteunende systemen te integreren. Dit geeft een opening om het ruimtelijke gebruik en de intensiteit van de verschillende gebruiksfuncties te evalueren en af te wegen. Het werd al gebruikt voor terrestrische en sectorgerichte planning.
(3) Publieke participatie:
De continue wisselwerking en informatiestroom tussen natuurwetenschappers en sociologen, economen, beleidsmakers, belangengroepen en vooral het publiek, en de toegankelijkheid van het resultaat tav haar gebruikers, vraagt voor een degelijke publieke participatie. De organisatie van twee workshops en de continue samenwerking met een uitgebreid gebruikerscomité trachten aan deze vraag te voldoen. Het is echter duidelijk dat een degelijke publieke interactie en participatie slechts tot stand kan komen indien een voorlopig voorstel voor een ruimtelijk structuurplan op tafel ligt.
Interactie tussen de verschillende partners
De opmaak van een toegankelijke en wetenschappelijke kennismodule zal gecoördineerd worden door het Renard Centre of Marine Geology omdat zij de GIS-methodologie beheren. De aanbreng van data zal uiteraard gebeuren door een samenwerking tussen het Renard Centre of Marine Geology zelf voor geologische gegevens, de sectie Mariene Biologie voor ecologische gegevens en het Maritiem Instituut voor juridische gegevens en gegevens omtrent de gebruiksfuncties.
In een volgende stap zal de opmaak van kaarten waarin effecten van gebruiken worden aangeduid, gecoördineerd worden door Ecolas.
De laatste stap is gericht op het bekomen van een eerste voorstel voor een ruimtelijk plan. De effectkaarten zullen vergeleken en geconfronteerd worden met de gebruiksfuncties op basis van specifieke criteria. Hierin zullen de verschillende partners op een interdisciplinaire manier dienen samen te werken. De coördinatie zal dan in handen zijn van het Maritiem Instituut.
Verwachte resultaten en producten
Elk van de aangehaalde doeleinden zal een eigen resultaat opleveren. De volgende drie stappen en eindproducten kunnen dan ook verwacht worden:
(1) de opmaak van een toegankelijke en wetenschappelijke kennismodule
(2) de opmaak van kaarten waarin effecten van gebruiken worden aangeduid
(3) een eerste voorstel tot optimale ruimtelijke toekenning
Uiteraard zullen deze stappen gepaard gaan met een continue discussie, een conceptuele analyse, de organisatie van workshops en wetenschappelijke publicaties.
Partners
Activiteiten
Maritiem Instituut (Universiteit Gent)
Ze brengen gegevens aan omtrent de juridische en socio-economische aspecten van de verschillende gebruiksfuncties. Daarnaast zullen ze de interdisciplinaire poging om te komen tot een eerste voorstel van ruimtelijk plan, coördineren.
Ecolas nv
Ze brengen de verschillende gegevens vanuit de gevormde kennismodule over naar effectkaarten voor de gebruikersfuncties. Ze maken hierbij vooral gebruik van een workshop met experts. Ze zullen ook een belangrijke rol spelen in de zoektocht naar een eerste voorstel tot ruimtelijk plan.
Sectie Mariene Biologie (Universiteit Gent)
Ze brengen gegevens aan omtrent ecologische aspecten en doen mee aan de interdisciplinaire aanpak bij het afwegen en evalueren van de gebruiksfuncties.
Renard Centre of Marine Geology (Universiteit Gent)
Ze brengen gegevens aan omtrent geologische aspecten en coördineren de verzameling van de verschillende gegevens in GIS. Ze doen ook mee aan de interdisciplinaire aanpak bij het afwegen en evalueren van gebruiksfuncties.
Coördinaten
Website: www.law.ugent.be/intpub/maritiem_instituut/gaufre.html
Coördinator
Frank Maes
Universiteit Gent (UGent)
Maritiem Instituut
Universiteitsstraat 6
B-9000 Gent
Tel: +32 (0)9 264 68 95
Fax: +32 (0)9 264 69 89
frank.maes@ugent.be
www.maritieminstituut.be
Partners
Vera Van Lancker
Universiteit Gent (UGent)
Renard Centre of Marine Geology (RCMG)
Krijgslaan 281 - S8
B-9000 Gent
Tel: +32 (0)9 264 45 89
Fax: +32 (0)9 264 49 67
vera.vanlancker@ugent.be
http://allserv.ugent.be/~jphenrie
Dirk Leroy en Bart De Wachter
ECOLAS nv
Lange Nieuwstraat 43
B-2000 Antwerpen
Tel: +32 (0)3 233 07 03
Fax: +32 (0)3 233 81 20
bart.dewachter@ecolas.be
www.ecolas.be
Steven Degraer en Magda Vincx
Universiteit Gent (UGent)
Vakgroep Biologie - Mariene Biologie
Krijgslaan 281 - S8
B-9000 Gent
Tel: +32 (0)9 264 85 22
Fax: +32 (0)9 264 53 44
steven.degraer@ugent.be
http://allserv.ugent.be/~gdsmet/MarBiolwebsite
Gebruikerscomité
Kathy Belpaeme - Coördinatiepunt voor Geïntegreerd Beheer van Kustgebieden
Bernard De Putter, Peter De Wolf en G. Dumon - Vlaamse Administratie Waterwegen en Kust
Antoine Descamps - Vlaamse Administratie Scheepvaartbegeleiding
Luc Dewilde - 3E nv
Thierry Jacques - Koninklijk Belgisch Instituut voor Natuurwetenschappen, Beheerseenheid Mathematisch Model van de Noordzee
Eckhart Kuijcken - Instituut voor Natuurbehoud
Michel Mainjot - FOD Economie, KMO, Middenstand en Energie
Jan Mees - Vlaams Instituut voor de Zee (VLIZ)
Hans Pollet - Departement Zeevisserij
Peter Symens en Steven Vanholme - Natuurpunt
Towards a spatial structure plan for sustainable management of the sea : final report
Maes, F. - De Batist, M. - Van Lancker, V. ... et al Brussels : Belgian Science Policy, 2005 (SP1512)
[Om te downloaden]
[Om te bestellen]
Towards a spatial structure plan for sustainable management of the sea : annexes
Brussels : Belgian Science Policy, 2005 (SP1513)
[Om te downloaden]
Een zee van ruimte : naar een ruimtelijk structuurplan voor het duurzaam beheer van de noordzee (GAUFRE)
Maes, F. - Schrijvers, J. - Vanhulle, A. (red.) Brussel : Federaal Wetenschapsbeleid, 2005 (SP1556)
[Om te downloaden]
[Uitgeput]
Un océan d'espace : vers un plan de structure d'aménagement pour la gestion durable de la mer du Nord (GAUFRE)
Maes, F. - Schrijvers, J. - Vanhulle, A. (red.) Bruxelles : Politique scientifique fédérale, 2005 (SP1557)
[Om te downloaden]
[Uitgeput]
A flood of space : towards a spatial structure plan for sustainable management of the north sea (GAUFRE)
Maes, F. - Schrijvers, J. - Vanhulle, A. (red.) Brussels : Belgian Science Policy, 2005 (SP1558)
[Om te downloaden]
