Onderzoeksproject NO/A/006 (Onderzoeksactie NO)
Context
Dit project werd gestart om na te gaan in hoeverre de bedrijven uit de sector het belang van normen en certificering voor hun activiteiten juist konden inschatten. Het project moest eventuele noden identificeren en nagaan in hoeverre de huidige normteksten in overeenstemming zijn met de verwachtingen dienaangaande.
Het project
In het jaar 1997 heeft het TCHN een bevraging gedaan bij 800 bedrijven uit de sector. De respons op deze bevraging was goed, zodat het mogelijk was een representatieve beoordeling te maken van de kennis van de ondernemers aangaande de specificaties met betrekking tot de producten die ze maken of bewerken. Vier krachtlijnen konden hieruit weerhouden worden:
- vooral in de subsector van de bouwmateriaalfabrikanten kennen de ondernemers dikwijls het belang dat normen hebben voor hun activiteiten;
- bedrijven hebben meestal weinig kennis aangaande de inhoud en de draagwijdte van deze documenten;
- relatief weinig ondernemers zeggen dat ze deze documenten in de praktijk volgen;
- de documenten worden dikwijls ervaren als weinig duidelijk en moeilijk toegankelijk.
Bij een ondervraging van de bedrijfsleiders, kwamen drie argumenten geregeld terug als uitleg waarom zij de technische voorschriften voor hun product(en) niet respecteerden:
- zij kennen de specificaties niet (= de informatie werd niet verdeeld);
- de klant vraagt er niet naar (= afwezigheid van economische stimulans);
- de toepassing van deze specificaties gaat gepaard met een onaanvaardbare kost (tijd) of met de kennis van een vreemde taal.
Toen was ons besluit:
« Voor kleine en middelgrote ondernemingen uit de sector is het praktisch onmogelijk om de inhoud van de normatieve documenten te beheersen. Het meest aangehaalde excuus om te rechtvaardigen dat normen en technische specificaties niet toegepast werden in de bedrijven, was het gebrek aan tijd om deze teksten te verzamelen en te bestuderen. Een gebrek aan harmonisatie, de veelheid aan vreemde talen en de kostprijs van de documenten waren evenveel redenen tot mislukking. »
Uiteraard werd rekening gehouden met de karakteristieken van de industriële sector van de tweede houtverwerking. De methodologie is evenwel ook toepasbaar voor andere sectoren voor zover de criteria die steunen op deze karakteristieken aangepast worden.
In een eerste stap werd een keuze gemaakt van de subsectoren die normaliter voor het project in aanmerking kwamen. De selectie gebeurde op basis van de competenties van de verschillende technische comités van CEN. Het was daar immers dat de laatste tien jaren de meeste nieuwe normen werden ontwikkeld.
In een tweede stap werd een inventaris opgesteld. Hiervoor werd gebruik gemaakt van de elektronische catalogus die in het TCHN beschikbaar is, aangevuld met de officiële catalogi van ISO, CEN en BIN en met de technische specificaties uit de STS. Verschillende specialisten van het TCHN hebben dan deze documenten met mekaar vergeleken waarbij ieder de voor zijn specialiteit relevante teksten analyseerde in functie van de mogelijke toepassing in de verschillende beoogde subsectoren. Bedoeling hierbij was eventuele conflicten en tekorten op te sporen en oplossingen voor te stellen.
Bij de derde stap werd een schriftelijke bevraging georganiseerd bij de bedrijven uit de sector om hun standpunt te kennen in verband met de kennis en het gebruik van de normen. De bevraagde bedrijven werden gekozen in functie van hun grootte en van de NACE-code, waardoor een representatief staal van deze industriële sector kon weerhouden worden (35% van de bedrijven) zonder dat het aantal bedrijven te groot werd (800 bedrijven) en met een grote kans op antwoord.
In een laatste stap werd contact opgenomen met een honderdtal bedrijven die door de problematiek geïnteresseerd leken. Tijdens een onderhoud van maximum een uur, werd gepeild naar de houding van het bedrijf ten opzichte van certificatie.
De partners
Buiten de specifiek voor dit project aangestelde personeelsleden, werd eveneens een beroep gedaan op:
- de Productverantwoordelijken van het TCHN om relevante informatie op te sporen, te analyseren en te synthetiseren;
- de Technologische Adviesdienst van het TCHN om de bedrijven te sensibiliseren tot deelname aan deze actie.
Verwachte eind-bijproducten en resultaten
Concreet gezien heeft dit project een duidelijk beeld gegeven van het gebruik dat de sector van normen maakt in zijn activiteiten. Toekomstige acties met het oog op een beter gebruik van normen zullen dan ook op doeltreffende wijze kunnen georganiseerd worden teneinde de concurrentiepositie van de bedrijven uit de sector te verbeteren.
Internationale samenwerking
Het bijeenzoeken van relevante sectorinformatie werd grotendeels vergemakkelijkt door een beroep te doen op de diverse netwerken waarvan het TCHN actief deel uitmaakt. Meer dan 60 instituten over gans Europa zijn lid van Eurowood (technische houtcentra en houtonderzoeksinstellingen), Eurifi (technische meubelcentra) en Eurofortech (Opleidingscentra voor de houtsector).
