Onderzoeksproject NO/B/009 (Onderzoeksactie NO)
Context
Sinds enkele jaren is het toepassen van HACCP in de voedingsnijverheid verplicht. Ondernemingen hebben echter te kampen met een gebrek aan tijd, geld en gekwalificeerd personeel om dit systeem en de implicaties die het met zich meebrengt, te implementeren: opleiding van het personeel, traceerbaarheid van de producten, opstellen van de procedures, dagelijks aanvullen van de dossiers, enz... In deze context werden, in samenwerking met de inspectiediensten, HACCP-vademecums opgesteld.
Het project
De globale doelstelling van het project is om de concurrentiepositie van Belgische bedrijven uit de landbouw- en voedingssector te verbeteren door ze te assisteren bij de implementatie van het HACCP-systeem (Hazard Analysis of Critical Control Points, hetgeen in het Nederlands vertaald kan worden als: Gevaren Analyse van Kritische Controlepunten).
Realisatie van de doelstellingen
- Implementatie van HACCP-pilootprojecten in 32 bedrijven;
- Sensibilisering naar het gebruik van systemen voor kwaliteitsbewaking;
- Uitgave van praktische handleidingen voor de implementatie van het HACCP-systeem;
- Uitwerking van een HACCP-autocontrolegids (audit).
Het belangrijkste resultaat van het project is de publicatie van de handboeken getiteld "HACCP voor KMO en vakman", uitgegeven in het Nederlands en het Frans door Les Presses Agronomiques de Gembloux.
Deze boeken zijn bedoeld om de bedrijven vertrouwd te maken met het HACCP-systeem en z’n implicaties en om het werk bij de implementatie ervan te vergemakkelijken. Ze reflecteren de problemen en noden van de bedrijven, zoals vastgesteld tijdens de pilootstudies. In dit opzicht zijn ze dus een unieke publicatie over de praktische toepassing van HACCP.
Om tegemoet te komen aan de noden van de bedrijven, werden de handboeken als volgt gestructureerd:
In boekdeel 1:
- De algemene wetgeving inzake voedingsmiddelen, beschikbaar voor iedereen;
- Theoretische en wetenschappelijke informatie in een gevulgariseerde vorm zodat het voor iedereen verstaanbaar is;
- Algemene informatie in termen van hulpmiddelen, subsidies en gegevens van officiële en federale instanties.
In boekdeel 2:
- Een klassificatiesysteem dat toelaat op een rationele manier alle nuttige en verplichte gegevens in het kader van het HACCP-systeem te verzamelen;
- Blanco formulieren die gecopiëerd kunnen worden om een documentatiesysteem op punt te stellen (organisatiefiche, controlefiche, registratiefiche,...);
- HACCP-autocontrolegids: 350 vragen om de efficiëntie en de conformiteit van het HACCP-systeem na te gaan, maar eveneens opgesteld om het geïmplementeerde systeem te verbeteren door de vademecums te raadplegen (referentie naar antwoorden op de gestelde vragen).
Drie vademecums werden opgesteld in functie van de richtlijnen en de eisen van de inspectiediensten:
- Vlees- en vissector;
- Zuivelsector;
- Andere voedingssectoren dan vlees, vis en zuivelproducten.
Verwachte eind-bijproducten en resultaten
De gebruikers van deze handboeken, hetzij bedrijven (KMO of vakman), inspectiediensten of de "consultancy" sector, hebben hun tevredenheid uitgedrukt. Deze boeken betekenen voor hen een aanzienlijke tijdswinst omdat de concrete informatie makkelijk terug te vinden is en omdat ze een klassificatiesysteem aanbieden onder de vorm van fiches en een autocontrolegids die hun toelaat hun initiatieven op het gebied van kwaliteit een stap voorwaarts te brengen. Een directe bijdrage tot de reglementering is het in overeenstemming brengen van de bedrijven met de wettelijke voorschriften in termen van HACCP, maar ook de mogelijkheid van de bedrijven om sneller te beantwoorden aan de eisen van hun cliënten, in het bijzonder wanneer het om buitenlandse cliënten gaat.
Wetenschappelijke samenwerking
De vademecums werden opgesteld in nauwe samenwerking met de inspectiediensten: de Eetwareninspectie, het Instituut voor Veterinaire Keuring en de dienst Verwerking van zuivel- en pluimveeproducten van het Ministerie voor Landbouw.
