Onderzoeksproject OA/03 (Onderzoeksactie OA)
Context
De wetenschapper in zijn ivoren toren is een oud denkbeeld dat helaas, tot op heden, niet helemaal onjuist is. Zeker in het fundamenteel onderzoek zijn wetenschappers al te vaak aan het werk op een eng terrein. Dit is onvermijdelijk doordat sommige takken van de wetenschap nu eenmaal een sterke specialisatie vereisen. Een goede maatschappelijke omkadering van het wetenschappelijk onderzoek blijft echter essentieel. Wetenschappers dienen daarom actief betrokken te worden bij het beleid in het algemeen en bij het wetenschapsbeleid in het bijzonder. Het Platform Biodiversiteit wil biodiversiteitonderzoekers helpen om dit te verwezenlijken.
Tevens voldoet het project aan de vraag vanuit de Europese Commissie om op nationaal niveau een biodiversiteitplatform op te richten als nationaal knooppunt voor het Europees Platform voor onderzoeksstrategieën aangaande biodiversiteit.
Beschrijving van het project
De algemene doelstelling van het platform is om de interactie tussen wetenschappers (zowel universitaire als deze betrokken bij andere/federale en regionale instellingen) onderling, tussen de wetenschappelijke wereld en de beleidsvoerders, en tussen de wetenschappelijke wereld en de gebruikers van wetenschapsinformatie te versterken, met als uiteindelijke intentie om tot een meer duurzaam beleid te komen. Zowel het beleid in zijn meest uitgebreide betekenis als het wetenschappelijke beleid spelen hierin een rol.
Deze algemene doelstelling past volledig binnen het kader van het PODO onderzoeksprogramma en draagt bovendien bij tot de ruimere opdracht van de DWTC als speler in het Belgische beleidskader.
Doelstellingen
- ondersteunen van het Belgische, Europese en regionale beleid op het gebied van wetenschappelijk onderzoek over de biodiversiteit;
- ondersteunen en promoten van de Belgische wetenschappelijke gemeenschap.
Hiertoe worden volgende strategische doelstellingen gehanteerd:
- analyseren van het Belgische biodiversiteitonderzoek;
- organiseren van communicatie en interactie tussen wetenschappers onderling, tussen wetenschappers en beleidsverantwoordelijken, en tussen wetenschappers en gebruikers van wetenschappelijke kennis;
- stimuleren van de coördinatie tussen de verschillende actoren/betrokkenen;
- verhogen van de toegankelijkheid van wetenschappelijke resultaten voor het beleid en beheer;
- betrekken van onderzoekers bij het beleid in het algemeen, evenals bij het wetenschappelijke beleid;
- informeren van alle betrokken actoren over de huidige stand van zaken over het biodiversiteitonderzoek;
- adviseren op regionaal, nationaal en Europees niveau over onderzoeksstrategieën in het domein van de biodiversiteit.
Methodologie
- een analyse van het Belgisch wetenschappelijk onderzoek op basis van de Biodiv-meta-database (eventueel aan te vullen met eigen gegevens);
- het ontwikkelen van een website;
- organisatie van elektronische conferenties rond specifieke problemen;
- organisatie van workshops, colloquia, congressen (nationaal en/of internationaal) ter ondersteuning van de strategische doelstellingen;
- ontwikkeling van ‘fora’. Deze ‘fora’ zijn overlegorganen tussen wetenschappers enerzijds en beleids- en beheersverantwoordelijken anderzijds. De ‘fora’ komen op regelmatige wijze samen en worden ondersteund via de website;
- verspreiden van informatie via een nieuwsbrief en een website met praktische informatie voor de verschillende actoren;
- adviesverlening op regionaal, nationaal en Europees niveau over onderzoeksstrategieën in het domein van de biodiversiteit;
- actieve deelname aan vergaderingen en evenementen van regionale, nationale en Europese aard in zover zij behulpzaam kunnen zijn bij de realisatie van de strategische doelstellingen;
- rapporteren van de stand van het wetenschappelijk onderzoek en het ontwikkelen van onderzoeksstrategieën op het gebied van biodiversiteitonderzoek;
- ondersteunen van de Belgische bijdrage aan internationale conventies, instellingen, bijeenkomsten, en rapporteringen.
Interactie tussen de verschillende partners
De betrokken partners werken samen in nauw overleg. De taakverdeling wordt op een dynamische wijze aangepast aan de noden van DWTC, de Belgische onderzoeksgemeenschap en EPBRS (European Platform for Biodiversity Research Strategy). De verschillende partners hebben de verantwoordelijkheid voor thematische fora: CRNFB (bosecosystemen – invasieve soorten), IN (mariene ecosystemen; opvolging EPBRS), KBIN (zoetwater ecosystemen, taxonomie). Bij de verdere uitbreiding van de thematische fora wordt gekeken naar de specifieke expertise en interesses van de verschillende partners. Overkoepelende activiteiten worden georganiseerd in samenspraak met de verschillende partners.
Band met internationale programma’s
Het Biodiversiteitplatform is het Belgische knooppunt voor het Europees Platform voor Biodiversiteitonderzoeksstrategieën (EPBRS) en DIVERSITAS. Binnen het EPBRS heeft het biodiversiteitplatform een secretariaatsfunctie. Tevens verleent het Biodiversiteitplatform regelmatig advies aan de Europese Commissie op het gebied van onderzoeksstrategieën op het gebied van biodiversiteit. Via de CCIM (CoördinatieComité Internationaal Milieubeleid) stuurgroepen Biodiversiteit en Natuur wordt de toestand van het biodiversiteitonderzoek gerapporteerd aan de internationale conventies.
Verwachte resultaten en/of producten
- een verbeterde samenwerking tussen beleidsmensen en wetenschappers;
- accentueren van Belgisch biodiversiteitonderzoek binnen internationale programma’s;
- inspraakmechanismen voor onderzoekers naar het beleid op het gebied van biodiversiteitonderzoek;
- publicatie van onderzoeksadviezen;
- website als informatiekanaal over het Belgische biodiversiteitonderzoek naar biodiversiteitonderzoekers toe (http://www.biodiversity.be/bbpf/index.htm);
- kenniscentrum op het gebied van biodiversiteitfinanciering.
Partners
Activiteiten
Hoewel DWTC als enige Belgische overheidsorganisatie een specifiek onderzoeksprogramma heeft lopen op het gebied van biodiversiteit is de biodiversiteit zelf een regionale materie. De partners binnen dit project werden dan ook gekozen binnen de regio’s (CRNFB en IN) en binnen de federale onderzoeksinstellingen (KBIN). Elk van de partners heeft een stevige reputatie opgebouwd op het gebied van biodiversiteitonderzoek.
Coördinaten
Website: www.biodiversity.be/bbpf/
Etienne Branquart
Partim "Terrestrial Ecosystems"
Ministère de la Region wallonne
Centre de Recherche de la Nature, des Forets et du Bois (CRNFB)
23, avenue Marechal Juin
B-5030 Gembloux
Tel: +32 (0)81 62 64 27
Fax: +32 (0)81 61 57 27
E.Branquart@mrw.wallonie.be
Hendrik Segers
Partim “Freshwater Ecosystems”
Koninklijk Belgisch Instituut voor Natuurwetenschappen (KBIN)
Vautierstraat 29
B-1000 Brussel
Tel: +32 (0)2 627 43 10
Fax: +32 (0)2 627 43 15
hendrik.segers@naturalsciences.be
www.natuurwetenschappen.be
Jurgen Tack
Partim “Marine Ecosystems”
Instituut voor Natuurbehoud (IN)
Kliniekstraat 25
B-1070 Brussel
Tel: +32 (0)2 528 89 20
Fax: +32 (0)2 558 18 05
jurgen.tack@instnat.be
www.instnat.be
Gebruikerscomité
Er bestaat een nauwe samenwerking tussen het Platform Biodiversiteit en de vertegenwoordigers van andere initiatieven van overleg en uitwisseling van informatie betreffende biodiversiteit, welke beheerd worden door de federale autoriteiten (en met name gefinancierd door de DWTC) en de regionale, te weten:
- het nationale knooppunt van het Biodiversiteitverdrag en de CCIM-stuurgroep Biodiversiteitverdrag;
- het nationale knooppunt (BeBIF) van de GBIF (Global Biodiversity Research Strategy);
- de metadatabank inzake bronnen in biodiversiteit (Biodiv-Belnet);
- de vertegenwoordigers van de regionale instituten (IN, BIM, CRNFB).
