Onderzoeksproject OA/04 (Onderzoeksactie OA)
Context
Duurzame ontwikkeling is een relatief nieuw concept. De term zelf dateert van begin jaren tachtig. Nieuw is dus ook het onderwijs in duurzame ontwikkeling dat pas na de Conferentie van Rio (1992) een hoge vlucht heeft genomen. Terwijl over het Onderwijs in Milieuzaken (OMI) reeds talloze onderzoeken werden gevoerd en artikels gepubliceerd, stellen we vast dat het Onderwijs in Duurzame Ontwikkeling (ODO) nog niet zo ver is gevorderd. Door het integreren van sociale en economische aspecten kan het ODO, hoewel dit zijn bronnen uit het OMI betrekt, zijn werkingsveld uitbreiden en de facto multi- en interdisciplinair worden.
De doelgerichtheid van een dergelijk onderwijs bestaat erin, onze gedragingen en houdingen doelbewuster in de richting van een duurzame ontwikkeling te sturen. Hoewel het ODO sterk in mens- en natuurwetenschappen is verankerd, heeft dit onderwijs ook een politiek streven: het moet de burgers van de toekomst meer inspraak geven in beslissingen die hen aanbelangen. In deze context kan en moet de school een centrale rol spelen. Het is duidelijk dat de leerkrachten op het sociologische vlak de facto als ontwikkelingsbemiddelaars fungeren. Zij moeten zich daarvan bewust zijn. Zij moeten duidelijk weten welke ontwikkeling(en) zij voor hun leerlingen het belangrijkste achten. Zij moeten kunnen beschikken over de juiste hulpmiddelen om hun educatieve inspanningen (minstens enigermate) efficiënt te maken.
Beschrijving van het project
Onze doelstelling is het creëren van een opleidingsmodule die in staat is, de diverse opvoedkundige hulpmiddelen (spellen, boekje, cassette, enz.) m.b.t. ODO in de dagelijkse schoolpraktijken van de leerkrachten te integreren. Omdat er slechts weinig gespecialiseerde hulpmiddelen voor dit soort onderwijs beschikbaar zijn, komt het erop aan activiteiten op touw te zetten die de hulpmiddelen uit diverse bronnen en themagebieden integreren (zoals: milieu, sociaal, economie).
Methodologie
Onze methodologie stelt een aanpak in 4 fasen voor:
1- Analyse van de situatie in België en elders, van de bestaande literatuur en opvoedkundige hulpmiddelen betreffende duurzame ontwikkeling;
2- Uitwerken van een opleidingsprogramma met daarin: een theoretische uiteenzetting over duurzame ontwikkeling, een historisch overzicht, definities, betrokken concepten en invoer ervan in het Belgische onderwijssysteem. Gebruik van een pedagogisch analyserooster voor het ontcijferen van opvoedkundige documenten over het ODO. Workshops i.v.m. het uitbouwen van activiteiten en het selecteren van opvoedkundige hulpmiddelen;
3 - Bundeling van alle feedback van leerkrachten, vaststellingen in de praktijk en evaluaties ter verbetering van de opleidingshulpmiddelen (principe van onderzoekactie);
4- Opstellen van een theoretisch handboek en een methodologische gids m.b.t. het ODO voor gebruik door de leerkrachten.
Interactie tussen de verschillende partners
Het project moet dus tot stand komen via een constante interactie tussen de projectpromotors en onze partners, de eindgebruikers.
Verwachte producten
Het verwachte product is dus een bundel publicaties (zie fase 4 van de methodologie) waarmee al wie opleiding geeft, ongeacht de oorspronkelijke of voortgezette vorming van de leerkrachten, over een degelijk ODO-vormingsinstrument beschikt.
Coördinaten
Coördinator
Jean-Claude Verhaeghe
Université Libre de Bruxelles (ULB)
Institut de Gestion de l’Environnement et d’Aménagement du Territoire (IGEAT)
50, avenue F.D. Roosevelt, CP 900
B-1050 Bruxelles
Tel: +32 (0)71 60 02 02
Fax: +32 (0)71 60 02 05
jcverhae@ulb.ac.be
http://www.ulb.ac.be/igeat/
Promotoren
José-Luis Wolfs
Université Libre de Bruxelles (ULB)
Faculté des Sciences Psychologiques et de l'Education
50, avenue F.D. Roosevelt, CP 186
B-1050 Bruxelles
Tel: +32 (0)2 650 56 88
Fax: +32 (0)2 650 56 90
jwolfs@ulb.ac.be
http://www.ulb.ac.be
Daniel Rousselet
Facultés Universitaires Notre-Dame de la Paix de Namur (FUNDP)
Département de Biologie
61, rue de Bruxelles
B-5000 Namur
Tel: +32 (0)81 72 44 48
Fax: +32 (0)81 72 44 20
daniel.rousselet@fundp.ac.be
http://www.fundp.ac.be
Gebruikerscomité
Nadine Jacqmin, Haute Ecole Robert Schuman, Virton
Michèle Barbezat, Institut Pédagogique Defré (HEB), Brussel
Joëlle van den Berg, Réseau IDée asbl, Brussel
Marie-Anne Houben en Bernadette Maquet, Haute Ecole Namuroise Catholique (HENaC)
Francis Isenborghs en Etienne Loriaux, Institut St Berthuin, Malonne (Namur)
Vers une intégration de l’éducation au développement durable : analyse, conception et évaluation : rapport final
Djegham, Y. - Tremblay, J.-C. - Verhaeghe, J.-L. ... et al Bruxelles : Politique scientifique fédérale, 2006 (SP1568)
[Om te downloaden]
[Om te bestellen]
Vers une intégration de l’éducation au développement durable: Analyse, conception et évaluation : annexes au rapport final
Djegham, Y. - Tremblay, J.-C. - Verhaeghe, J.-L. ... et al Bruxelles : Politique scientifique fédérale, 2006 (SP1569)
[Om te downloaden]
Educatie voor duurzame ontwikkeling - Waarom? Hoe?: methodologische gids voor de leraar
Djegham, Yasmina - Tremblay, Philippe - Verhaeghe, Jean-Claude ... et al Brussel : Federaal Wetenschapsbeleid, 2006 (SP1600)
[Om te downloaden]
[Om te bestellen]
Education au développement durable - Pourquoi? Comment? : guide méthodologique pour les enseignants
Djegham, Yasmina - Tremblay, Philippe - Verhaeghe, Jean-Claude ... et al Bruxelles : Politique scientifique fédérale, 2006 (SP1601)
[Om te downloaden]
[Uitgeput]
