Onderzoeksproject P4/25 (Onderzoeksactie P4)
Het doel van dit project is tot een nieuwe interpretatie te komen van de bijzonder ingewikkelde geschiedenis van de Mesopotamische alluviale vlakte. In tegenstelling tot wat tot voor kort gedacht werd, hebben haar geomorfologische structuur en wispelturig net van waterlopen een bepalende rol gespeeld in de ontwikkeling van de beschavingen die hier hun oorsprong vonden ...en hun einde. Vanuit dit gezichtspunt is het dus essentieel de relaties tussen omgeving en historische gebeurtenissen in een diachronisch perspectief te onderzoeken.
In deze premissen ligt de ganse dynamiek van de Mesopotamische geschiedenis besloten : de streek is vanaf het begin in beweging, maar die beweging bestaat uit een cyclisch alterneren van hoog en laag, van groei en afname, van intense activiteiten gevolgd door periodes waarin de bronnen zwijgen. Te lang is de geschiedenis het exclusief domein geweest van de filologen en de materiële cultuur het enig onderzoeksveld van de opgravers van tempels, paleizen en graven. Te lang nog hebben filologen en archeologen de symbiose ontweken. Daarenboven werkten de zgn. hulpwetenschappen hoofdzakelijk voor eigen gewin. Door het samenbrengen van ploegen (RUG, ULg, KUL en KMKG/MRAH) afkomstig uit verschillende disciplines beoogt het project nu juist deze kloven te overbruggen.
De nieuwe benadering wil een gecoördineerde werking benadrukken van alle wetenschappen betrokken bij de beschavingsontwikkeling : die welke de ontplooiing van het waternetwerk betreffen en de beheersing van de irrigatie, de evolutie van het landschap en het klimaat (in de breedst mogelijke zin), van de demografie en de belangrijke sociale ontwikkelingen, de herkomst van de grondstoffen, de ontwikkeling en de verspreiding van de technieken, de handelsrelaties. Ten slotte moeten de onderzoeksresultaten geconfronteerd worden met de archeologische en filologische bronnen uit de onderscheiden periodes.
In eerste instantie hebben satellietbeelden de verwezenlijking van een 'basiskaart' van de ganse alluviale vlakte mogelijk gemaakt. Ze omvat de onmisbare moderne referentiepunten voor de toekomstige prospecties op het terrein, de belangrijkste geomorfologische structuren en alle oude sites die we kunnen lokaliseren. Dit document vormt de basis voor alle verder onderzoek en zal toelaten de voorziene thematische kaarten op te stellen.
De toenemende interesse voor de ontcijfering van economische teksten heeft recentelijk geleid tot een ongekende uitbreiding van de informatie betreffende de organisatie en de werking van de maatschappij, de economie en de staat. Een recent onderzoek van de belangrijkste industrie uit de oudheid, het vervaardigen van gebruikskeramiek, parallel met de Assyrische en Babylonische chronografische documentatie, laat ons toe de zaken op punt te stellen en de chronologie van het tweede millennium v.o.t. te reduceren met ca. een eeuw... en we zijn hier nog maar aan het begin van onze onderzoekingen !
