Onderzoeksproject P5/15 (Onderzoeksactie P5)
1. Algemeen onderzoeksthema
Het project handelt over de evaluatie van de rol van mensenrechteninstrumenten voor de emancipatie van kinderen. In overeenstemming met de resultaten van fase IV, zal het IUAP netwerk de ambivalente rol van mensenrechten voor de emancipatie van kinderen, die werd blootgelegd via de analyse van de implementatie en de gevolgen in de sociale werkelijkheid van mensenrechteninstrumenten, verder grondig analyseren. Het interdisciplinaire referentiekader dat binnen fase IV werd ontwikkeld, zal dienen als gemeneenschapplijk referentiekader voor de analyse van de dynamische interactie tussen
de juridische norm (standard setting), de implementatie van de norm (implementatie) en de wijze waarop deze zich tot de sociale werkelijkheid verhoudt (sociale werkelijkheid). Voor de consolidatie en uitbreiding van dit referentiekader zal het project twee hoofdsporen aangehouden:
1. Op de eerste plaats zullen aan de hand van verschillende deelonderzoeken op afgebakende terreinen specifieke aspecten over mensenrechten van kinderen en emancipatie worden geanalyseerd; tevens zal aan de hand van onderzoek op een aantal van deze terreinen de dynamische wisselwerking tussen 'standard setting', 'implementatie' en 'sociale werkelijkheid' verder worden uitgediept. Het referentiekader dient hierbij als gemeenschappelijke theoretische achtergrond, en zal worden aangewend voor de afzonderlijke onderzoeken die het theoretisch kader aldus empirisch zullen vervolledigen en illustreren.
2. Op de tweede plaats stelt het netwerk zich ook tot doel om het referentiekader zelf alsook het emancipatieconcept theoretisch verder uit te werken en te verfijnen. De basis hiervoor vormen de bevindingen uit de afzonderlijke onderzoeken, die in een gezamenlijk overleg, via het verder zetten van de interdisciplinaire dialoog de theorievorming kunnen vooruithelpen.
2. Deelonderzoeken
WERKMODULE 1 - ONDERZOEK OVER STANDARD SETTING
Dit onderzoek wil een verfijnder inzicht bieden in de normatieve betekenis van het bestaande nationale en internationale juridisch kader inzake kinderrechten, en op die manier bijdragen tot een beter begrip van het emancipatorische karakter van internationale verdragen, en het waarderen van de mogelijke meerwaarde daarbij van het IVRK.
WERKMODULE 2 - ONDERZOEK OVER IMPLEMENTATIE
Dit onderzoek wil beter zicht krijgen op de dynamische aspecten van implementatie van mensenrechten en kinderrechten. Daarvoor zullen zowel een aantal juridische implementatiemechanismen alsook maatschappelijke discussies over implementatie worden onderzocht. In het bijzonder zal worden nagegaan wat de mogelijkheden zijn van de door het IVRK opgerichte implementatiemechanismen; welke aspecten van implementatie in het bijzonder een rol spelen bij sociale, economische en culturele rechten; en hoe mensenrechteneducatie tot de implementatie van kinderrechten kan bijdragen.
WERKMODULE 3 - ONDERZOEK OVER SOCIALE WERKELIJKHEID
Aan de hand van onderzoek naar de beleving van de actoren (kinderen en gezinnen) die in de jeugdbescherming een hulp of beschermingsmaatregel kregen opgelegd, zal het emancipatorische karakter van kinderrechten in de sociale werkelijkheid verder worden geanalyseerd.
WERKMODULE 4 - ONDERZOEK OVER DE WISSELWERKING TUSSEN STANDARD SETTING, IMPLEMENTATIE EN SOCIALE WERKELIJKHEID
De evaluatie van de emancipatorische rol van mensenrechten in welbepaalde contexten zal worden geïntegreerd in de analyse van de dynamische interactie tussen 'standard setting', 'implementatie' en 'sociale werkelijkheid' aan de hand van onderzoek op een aantal concrete thema's.
WERKMODULE 5 - VERDER ZETTEN VAN DE INTERDISCIPLINAIRE DIALOOG
Het gemeenschappelijke theoretisch referentiekader zal verder worden besproken, aangevuld, uitgediept en eventueel aangepast op basis van onderzoek dat in de andere werkmodules wordt uitgewerkt.
