Onderzoeksproject S1/06/01 (Onderzoeksactie S1)
Na de protestacties in Seattle, lijkt er geen internationale topbijeenkomst voorbij te gaan zonder enige vorm van protest. Deze protestacties klagen niet enkel de negatieve gevolgen aan van de huidige globalisering, maar stellen eigenlijk de macht van voornamelijk economische internationale organisaties zoals de WHO, de Wereldbank, het IMF of de EU in vraag. Deze acties zijn echter niet enkel een uiting van de ideeën van de antiglobaliseringsbeweging maar eerder een symptoom van een veel ruimere legitimiteitscrisis. Een crisis voornamelijk veroorzaakt door de kloof tussen de burgers en het besluitvormingsniveau die toeneemt naarmate we een machtsmigratie bemerken van het lokaal of nationaal niveau naar het internationale niveau. Deze legitimiteitsvraag maakt dan ook de kern uit van ons onderzoek. Door deze evolutie naar multilevel governance verkregen verschillende internationale organisaties uitgebreide beleidsbevoegdheden. In het kader van dit onderzoek zullen we ons echter beperken tot twee belangrijke organisaties die centraal staan in het legitimiteitsdebat: de WHO en de EU. Beide organisaties zijn erg verschillend, maar kunnen op een continuüm van intergouvernementeel tot supranationaal uitgezet worden, zodat beide bestuursopties omvat worden.
De legitimiteitsvraag is echter een complex probleem, dat vanuit verschillende hoeken bestudeerd kan worden, daarom hebben we ons onderzoek niet beperkt tot de studie van de eisen en acties van de antiglobaliseringsbeweging. We hebben ervoor gekozen drie verschillende aspecten van dit vraagstuk uit te werken: de rol van de media in het legitimiteitsvraagstuk, het publieke-opinieaspect van legitimiteit en de structuur en de grieven van de antiglobaliseringsbeweging.
1. Gezien internationale organisaties ver af staan van de bevolking, mogen we veronderstellen dat de rol van de media in het creëren van kennis en houdingen over die organisaties erg belangrijk is. Daarom wordt een uitgebreide media-analyse ondernomen, in de meest diverse media, gefocust op bepaalde topbijeenkomsten (Laken-EU en Qatar-WHO) maar ook longitudinaal. Hoeveel en wanneer berichten de media over EU en WHO en hoe?
2. Politieke legitimiteit is niet alleen een kwestie van structuren die al dan niet democratisch zijn, het heeft ook en misschien vooral te maken met de perceptie van die politieke instellingen. Daarom is de attitude van de bevolking tegenover EU en WHO een belangrijk aspect. Op basis van de beschikbare surveys zullen we de houding van de Belgische bevolking tegenover EU en WHO analyseren en in verband brengen met de andere legitimiteitsaspecten die we onderzoeken (b.v. mediaberichtgeving).
3. In heel het debat speelt de antiglobaliseringsbeweging een vooraanstaande rol. Daarom loont het de moeite om de Belgische poot van deze beweging onder de loep te nemen. Wie zijn deze mensen? Wat willen ze? Hoe mobiliseren ze? Een hele rist onderzoeksmethoden gaande van een analyse van internetsites, over interviews met verantwoordelijken tot een survey bij betogingsdeelnemers - moeten ons helpen zicht te krijgen op deze beweging.
Publicaties en conference papers tot op heden:
Bursens, P. Sinardet, D. (2002) ‘The Anti-Globalisation Movement and the EU: Horizontal Coherence of the Laeken Protesters’, ECPR Pan European Conference on EU Politics (Panel on Civil Society in the Wider Europe), Bordeaux, Frankrijk, 26-28 september 2002
Bédoyan, I., Van Aelst, P., Walgrave, S. (2002) ‘The Anti- Globalisation Movement: a temporary protest coalition or a new transnational social movement?’, ECPR Pan European Conference on EU Politics (Panel on Civil Society in the Wider Europe), Bordeaux, Frankrijk, 26-28 september 2002
"Who elected the WTO?" De politieke legitimiteit van internationale organisaties (EU en WTO)
Baetens, Marleen - Bedoyan, Isabelle - Bursens, Peter ... et al Gent : Academia Press, 2004 (PB6098)
