Onderzoeksproject SD/TM/01A (Onderzoeksactie SD)
Context
LIMOBEL behandelt drie prioritaire onderzoeksdomeinen die aan elkaar gerelateerd zijn: transport en mobiliteit, energie en milieu. Hoewel transport belangrijke economische bijdragen levert, leidt transportgebruik ook tot vele problemen. Congestie, ongevallen en milieuproblemen zijn de meest belangrijke. Overheidstussenkomst is noodzakelijk om een duurzamer transportsysteem te realiseren. De doelstelling van LIMOBEL bestaat erin om de overheid te helpen bij haar besluitvorming, rekening houdend met de verschillende doelstellingen die de overheid nastreeft.
Projectbeschrijving
Doelstelling
De doelstelling van LIMOBEL bestaat erin een volledig operationeel modelinstrument te ontwikkelen dat de impact van het vervoerbeleid op de economie en de uitstoot kan analyseren. Het project helpt de overheid bij haar besluitvorming wanneer zij verschillende doelstellingen nastreeft. Het project zal langetermijnprojecties (tot 2030) van de vraag naar personen- en vrachtvervoer in België produceren. Er zal een basisscenario worden opgesteld, dat vergeleken zal worden met alternatieve beleidsscenario’s voor een duurzamer vervoer. De alternatieve beleidsscenario’s zullen rekening houden met beleidspakketten zoals prijsvorming, reglementering en infrastructuur. De prijsvorming en reglementering kunnen zowel betrekking hebben op het gebruik als op het bezit van voertuigen. Naast transportinstrumenten zullen de scenario’s ook rekening houden met meer algemene instrumenten (zoals belasting op arbeid, transfers) om zo voor een begrotingsneutraliteit te zorgen. Er zal een kosten-batenanalyse van de beleidspakketten gemaakt worden. LIMOBEL zal nagaan wat de impact is van die beleidsmaatregelen op de algemene economische prestaties, op de vraag naar goederen- en personenvervoer, op het energieverbruik, op de uitstoot van luchtvervuilende stoffen en broeikasgassen, op de filevorming, op de ongevallen en op het welzijn (totaal en per bevolkingsgroep).
Methodologie
LIMOBEL bouwt voort op bestaande modellen van de drie teams die in het project betrokken zijn. Het zal die modellen uitbreiden en koppelen. Het eerste model is PLANET dat door het FPB ontwikkeld werd. Het is een projectiemodel op middellange en lange termijn van de vraag naar goederen- en personenvervoer in België en is bedoeld als een beleidsondersteunend instrument voor de FOD Mobiliteit en Vervoer. Het tweede model is NODUS, een model van het multimodaal goederenvervoersnetwerk, dat bij GTM ontwikkeld werd. Het derde model is bij het VITO ontwikkeld en is een model om de milieu-impact te meten. Dat model bepaalt de uitstoot van verscheidene luchtvervuilende stoffen en broeikasgassen voor verschillende soorten voertuigen en berekent de sociale kosten van die uitstoot aan de hand van de impactmethodologie.
LIMOBEL heeft als doel deze drie modelmatige benaderingen aan elkaar te koppelen en uit te breiden. De belangrijkste bijdragen zijn de volgende:
(i) Een model opbouwen voor macro-economische projecties op lange termijn op sectoraal (i.e. verschillende economische bedrijfstakken) en regionaal (i.e. de drie Belgische gewesten) niveau met expliciete aandacht voor de wisselwerking tussen de economie en de transportsector. Dit betekent dat de veronderstelling van een exogene macro-economische ontwikkeling, zoals gemaakt in PLANET en vele andere projectiemodellen, wegvalt. Een andere uitbreiding ten opzichte van PLANET is de invoering van verschillende consumentengroepen zodat het verdelingseffect van beleidsmaatregelen kan worden geanalyseerd. Ten slotte zal het model rekening houden met de Belgische institutionele context met zijn gewesten en federale overheid.
(ii) Een verband leggen tussen het uitgebreide PLANET-model en NODUS, waardoor een realistischere modelvorming kan worden uitgewerkt van de algemene vervoerkosten en de impact van infrastructurele maatregelen. Het netwerkmodel zal worden uitgebreid tot het personenvervoer zodat er rekening kan worden gehouden met de wisselwerking tussen het personen- en goederenvervoer.
(iii) Een verband leggen tussen het model dat de milieu-impact berekent en de twee andere modellen. Het milieumodel zal worden geüpdatet en zijn parameters zullen worden aangepast zodat het gebruikt kan worden voor een tijdshorizon tot 2030. Bovendien zal de methodologie ook tot het maritiem transport worden uitgebreid.
Interactie tussen de verschillende partners
Elk team is verantwoordelijk voor de ontwikkeling van 1 specifiek luik uit het project: het FPB staat in voor de macro-economische projecties, GTM voor het netwerkmodel en VITO voor het model dat de milieu-impacts berekent. De drie teams staan in voor de koppeling van de drie modelmatige benaderingen, vermits dit een van de belangrijkste bijdragen van het project vormt.
Verwachte resultaten en/of producten
Het eindproduct van LIMOBEL bestaat uit twee delen: (i) een volledig operationeel modelinstrument en (ii) een aantal kosten-batenanalyses van alternatieve beleidsmaatregelen.
Partners
Activiteiten
Het FPB maakt studies en vooruitzichten over economische, sociaal-economische en ecologische beleidsvraagstukken. Het team Energie-Transport heeft o.a. expertise in het opstellen en analyseren van transportindicatoren, satellietrekeningen en langetermijnvooruitzichten voor transport.
GTM is een interdepartementele onderzoekseenheid van F.U.C.a.M. Het onderzoek van de laatste jaren omvat o.a. kosten-baten en multicriteria analyses van transportinfrastructuur, en de monetaire waardering van kwalitatieve attributen van transport. GTM heeft de NODUS software ontwikkeld.
VITO voert klantengericht onderzoek uit en ontwikkelt vernieuwende producten en processen in het domein van energie, milieu en materialen. De afdeling integrale milieustudies staat in voor de ontwikkeling en toepassing van evaluatiemodellen voor duurzame ontwikkeling.
Contact Informatie
Coördinator
Inge Mayeres
Federaal Planbureau
Kunstlaan 47-49,
B-1000 Brussels
Tel:+32 (0)2 507 73 25
Fax:+32 (0)2 507 73 73
im@plan.be
Promotoren
Bart Jourquin
Facultés Universitaires Catholiques à Mons (FUCaM)
Group Transport & Mobility (GTM)
Chaussée de Binche 151a
B-7000 Mons
Tel:+32 (0)65 32 32 93
Fax :+32 (0)65 31 56 91
Bart.Jourquin@fucam.ac.be
http://www.fucam.ac.be/gtm
Ina De Vlieger
VITO
Boeretang 200
B-2400 Mol
Tel:+32 (0)14 33 59 33
Fax:+32 (0)14 32 11 85
ina.devlieger@vito.be
http://www.vito.be
Opvolgingscomité
Edouard Borremans - Ministère de l'Equipement et des Transports de la Région Wallonne
Eric Cornelis - Facultés Universitaires Notre-Dame de la Paix
Caroline De Bosscher - Vlaamse Milieumaatschappij
Caroline De Geest - Vlaamse Milieumaatschappij
Laurent Demilie - FOD Mobiliteit en Vervoer
Stef Proost - Katholieke Universiteit Leuven
Martine Serbruyns - Ministerie van de Vlaamse Gemeenschap (MOW)
Marianne Squilbin - Brussels Instituut voor milieubeheer (BIM)
Philippe Toint - Facultés Universitaires Notre-Dame de la Paix
Tania Van Mierlo - Ministerie van de Vlaamse Gemeenschap (LNE)
Denise Van Regemorter - Katholieke Universiteit Leuven
Vincent Van steenberghe - FOD Volksgezondheid, Veiligheid van de Voedselketen en Leefmilieu
Frank Van Thillo - Mobiliteitsraad van Vlaanderen
Long-run impacts of policy packages on mobility in Belgium : final report (phase I)
Brussels : Federal Science Policy, 2009 (SP1949)
[Om te downloaden]
Long-run impacts of policy packages on mobility in Belgium : annex (phase I)
Brussels : Federal Science Policy, 2009 (SP1950)
[Om te downloaden]
De lange termijn effecten van beleidsmaatregelen op de mobiliteit in België : samenvatting (fase I)
Brussel : Federaal Wetenschapsbeleid, 2009 (SP1951)
[Om te downloaden]
Effets à long terme de politiques et mesures sur la mobilité en Belgique : résumé (phase I)
Bruxelles : Politique Scientifique fédérale, 2009 (SP1999)
[Om te downloaden]
Long-run impacts of policy packages on mobility in Belgium : summary (phase I)
Brussels : Federal Science Policy, 2009 (SP2000)
[Om te downloaden]
Long-run impacts of policy packages on mobility in Belgium (LIMOBEL) : final report + annexes
De Vlieger, Ina - Mayeres, Inge - Vandresse, Marie ... et al Brussels : Belgian Science Policy, 2011 (SP2315)
[Om te downloaden]
[Om te bestellen]
