Onderzoeksproject SE/01/71 (Onderzoeksactie SE)
THEMA
Tot op vandaag kent ons land geen enkele betrouwbare methode om inzicht te verwerven in de meningen en houdingen van de bevolking ten aanzien van justitie: directe vormen van communicatie of intermediatie met politici of beleidsverantwoordelijken zijn er niet, en instrumenten om op recurrente wijze de meningen en houdingen ten aanzien van justitie te meten bestaan niet. Geïnspireerd door de ervaringen in het buitenland zal dit onderzoek een "barometer" ontwikkelen, die toelaat op recurrente wijze een "foto" te maken van de houdingen van de bevolking ten aanzien van justitie, en die eveneens aanwijzingen verschaft over de factoren die bepalend zijn voor deze houdingen. Tevens omvat het onderzoek de eerste toepassing van deze enquête en de verwerking van de onderzoeksresultaten.
Dit onderzoek valt dus uiteen in twee delen:
1. In het eerste deel wordt een helder en coherent onderzoeksconcept ontwikkeld:
(1a) de precieze onderzoeksfocus wordt bepaald door middel van een aflijning van de basisbegrippen.
(1b) de factoren die de houdingen ten aanzien van justitie kunnen beïnvloeden worden omschreven en geoperationaliseerd.
2. Het tweede deel, en de hoofdbrok van dit onderzoek, omvat de uitvoering van de enquête en de verwerking van de resultaten. Hiertoe opteren we voor een telefonische bevraging van een representatief staal van de bevolking (cfr. infra). De onderzoeksresultaten worden voorgelegd aan de opdrachtgever, een groep van gebruikers, en aan een ruimer publiek van geïnteresseerden.
DOELSTELLINGEN
Het onderzoek heeft twee grote doelstellingen op middellange termijn (3 jaar):
- op een wetenschappelijk verantwoorde manier een precies inzicht verwerven in de houdingen en meningen van de Belgische bevolking ten aanzien van de fundamentele aspecten van de justitie en het justitieel beleid, en dit zoveel mogelijk in een vergelijkend perspectief met buitenlandse onderzoeken;
- de aanzet geven voor de ontwikkeling van een wetenschappelijke basis waarmee beleidsverantwoordelijken binnen en buiten justitie, alsmede opiniemakers, op langere termijn kunnen komen tot de formulering van beleidsrelevante en beleidsvoorbereidende voorstellen ter hervorming en verbetering van de Belgische justitie.
Daarnaast heeft het onderzoek een duidelijke bedoeling op langere termijn (+ 3 jaar). Het ontwikkelde instrument (de "barometer") zal zijn maximale nut immers kunnen bewijzen door het op recurrente wijze (bv. elke 2 à 3 jaar) toe te passen. Een dergelijke longitudinale studie maakt het mogelijk om gefundeerde acties te ontwikkelen teneinde de werking van de Belgische justitie te blijven optimaliseren.
Justitie doorgelicht : de resultaten van de eerste Belgische "justitiebarometer"
Parmentier, Stephan - Vervaeke, Geert - Goethals, Johan ... et al Gent : Academia Press, 2004 (PB6090)
[Om te downloaden]
Une radiographie de la justice. Les résultats du premier " baromètre de la justice" en Belgique : rapport final
Parmentier, Stephan - Vervaeke, Geert - Goethals, Johan ... et al Gent : Academia Press, 2005 (PB6105)
[Om te downloaden]
Bibliografische referenties :
