Onderzoeksproject SO/01/005 (Onderzoeksactie SO)
(i) Tijdsanalyse van de private betalingen voor gezondheidszorg
Een eerste taak van het project bestaat erin om de private betalingen voor gezondheidszorg door de tijd te analyseren. Op basis van de huishoudbudgetenquêtes, kan een duidelijker inzicht verkregen worden in de hoeveelheid private betalingen door de tijd, en het relatief inkomensaandeel. De analyse kan een antwoord geven op de vraag in welke mate gestegen remgelden gecompenseerd werden door maatregelen zoals de fiscale en sociale franchise.
(ii) Karakteristieken van kwetsbare groepen voor gezondheidszorgbetalingen
Ten tweede zal in het onderzoek het profiel van kwetsbare groepen voor de betaling van medische zorg uitgetekend worden. Er is evidentie dat een stijgend aantal patiënten problemen heeft met het betalen van hun gezondheidszorg (ziekenhuisrekeningen). Daarom werden uiteenlopende maatregelen voor specifieke patiëntengroepen en voor specifieke omstandigheden getroffen. Het is echter onduidelijk in welke mate deze specifieke maatregelen de meest kwetsbare groepen treffen. Voornamelijk problemen met psychiatrische patiënten of niet-terugbetaalde geneesmiddelen of interventies, worden vaak gesignaleerd, maar werden tot op heden niet geverifieerd. Meer informatie over patiënten met betalingsmoeilijkheden is nodig, vooraleer strategieën kunnen ontwikkeld worden om deze problematiek op te lossen. De tweede doelstelling van het onderzoek bestaat erin de karakteristieken van deze patiënten te verifiëren.
Om het relatief belang van niet-verzekerde patiënten voor betalingsproblemen na te gaan, zal een bestand met uitsluitend informatie van alle patiënten met facturen opgenomen in een afbetalingsplan of openstaande facturen na twee aanmaningen, geanalyseerd worden als controle.
(iii) Verticale en horizontale billijkheid in de financiering van gezondheidszorg
Er is een algemene overeenstemming bij de meeste mensen dat medische zorg gefinancierd moet worden naargelang draagkracht. Of gezondheidszorg al dan niet pro(re)gressief gefinancierd wordt, hangt af van de pro(re)gressiviteit van de verschillende financieringsbronnen en van hun relatief aandeel. De huishoudbudgetenquête kan gebruikt worden om de progressiviteit van de meest belangrijke financieringsbronnen te onderzoeken: sociale zekerheidsbijdragen, directe belastingen, indirecte belastingen en eigen betalingen. Het zal dan mogelijk zijn om inzicht te krijgen in de totale progressiviteit/regessiviteit van het huidige systeem en in de billijkheidsgevolgen van wijzigingen in het betalingssysteem of in de betalingsmix.
Niet uitsluitend de verticale billijkheid is echter van belang. Even belangrijk is de horizontale billijkheid. Horizontale billijkheid verwijst naar de spreiding van de effectieve betalingen binnen elk inkomensniveau. Zo is het best mogelijk dat sociale zekerheidsbetalingen horizontaal onbillijk zijn, omdat huishoudens met een zelfde inkomen verschillende bijdragen betalen, omdat ze behoren tot andere stelsels (algemeen stelsel versus stelsel van de zelfstandigen). Hetzelfde kan gezegd worden van de directe betalingen: zij kunnen variëren tussen gezinnen met een zelfde inkomen omwille van verschillen in sociaal verzekeringsstatuut, verschillende keuzes met betrekking tot private verzekering en/of verschillen in voorkomen van ziekte.
De specifieke taken van het PROJECT zijn de volgende:
A. Tijdsanalyse van de private betalingen voor gezondheidszorg
A.1 Gebruiksklaar maken gezinsbudgetenquête
A.2 Tijdsanalyse omvang betalingen
B. Karakteristieken van kwetsbare groepen voor gezondheidszorgbetalingen
B.1 Uitbreiden simulatiemodel MISIM
B.2 Omschrijving kwetsbare groepen d.m.v. analyse van onbetaalde facturen
B.3 Omschrijving kwetsbare groepen d.m.v. analyse van de gezinsbudgetenquête
C. Verticale en horizontale billijkheid in de financiering van de gezondheidszorg
C.1 Onderzoek naar progressiviteit van financiering van gezondheidszorg
C.2 MISIM-model: simulatie van directe belastingen en sociale zekerheid
C.3 ASTER-model: simulatie van indirecte belastingen
L'équité dans le financement des soins de santé : résumé
Bruxelles : Politique scientifique fédérale, 2003 (SP1219)
[Om te downloaden]
Billijkheid in de financiering van gezondheidszorg : samenvatting
Brussel : Federaal wetenschapsbeleid, 2003 (SP1220)
[Om te downloaden]
Equity in the Finance of Healthcare : summary
Brussels : Federal Science Policy Office, 2003 (SP1221)
[Om te downloaden]
Billijkheid in de financiering van medische zorg : eindrapport
Brussel : Federaal wetenschapsbeleid, 2003 (SP1222)
[Om te downloaden]
Bibliografische referenties :
The distributional impact of health financing in Europe: a review
DE GRAEVE D. and VAN OURTI T. The World Economy 26(10),, 2003