Onderzoeksproject T4/DD/21 (Onderzoeksactie T4)
In het verleden waren acties om trypanosomiase te beheersen gericht op één speciale methode tegelijk. Dit kon de suppressie van de vector, gebruik van meer tolerante soorten of het gebruik van chemicaliën zijn. De projecten waren meestal zeer grootschalig, met buitenlandse steun, maar boden zelden een duurzame oplossing. Trypanotolerante soorten bleken minder gewaardeerd te worden door de boeren om hun lagere melkproductie of trekkracht. Met trypanociden rezen problemen van lokale beschikbaarheid, misbruik, moeilijke houdbaarheid, slechte kwaliteit en resistentie van sommige trypanosoomstammen. Bijgevolg bleef dierlijke trypanosomiase een onoverkomelijke hindernis voor de ontwikkeling van veeteelt en geïntegreerde landbouw in grote delen van Afrika.
Tegenwoordig zijn specialisten in diergeneeskunde ervan overtuigd dat geslaagde suppressie van trypanosomiase een multidisciplinaire en ecologisch veilige aanpak vergt, waarin veeteelt en landbouw geïntegreerd zijn en elkaar aanvullen. Dankzij weloverwogen suppressieactiviteiten, aangepast aan lokale milieusituaties en de technische en financiële middelen van de begunstigden, moet het mogelijk zijn om dierlijke trypanosomiase te beheersen. Deze aanpak vereist echter dure en tijdrovende veldonderzoeken die tot een zeker minimum beperkt dienen te blijven. Satellietbeelden bieden een haalbare gelegenheid ter ondersteuning van de monitoring van effecten van suppressieacties op het landgebruik en voor het instellen van een "vroegtijdig waarschuwingssysteem" om te voorkomen dat de draagkracht van het land overschreden wordt.
De opdracht is door middel van gegevens verkregen met teledetectie bij te dragen tot de voorbereiding van nationale programma's voor een geïntegreerde suppressie van trypanosomiase.
Om een beter inzicht te verkrijgen in patronen in landgebruik en de beperkingen van lokale ecosystemen om verdere integratie van landbouw en veeteelt te plannen, zijn er een aantal nieuwe informatielagen in de bestaande gegevensbanken noodzakelijk. Hiertoe worden satellietbeelden gebruikt met middelhoge resolutie (RESURS01) en hoge resolutie van Landsat TM. Om trypanosomiasesuppressie te volgen is er een gebruikersvriendelijk opvolgingssysteem nodig, gebaseerd op de gegevensbank en parameters afgeleid uit satellietbeelden.
Het pilootproject zal bijgevolg de volgende thema's behandelen:
- uitwerking van een recente landbedekkingskaart van geheel Togo (RESURS 01);
- detectie van verandering in landbedekking en landgebruik gebaseerd op een tijdreeks (10 jaar) van TM-beelden;
- uitwerking van een kwetsbaarheidsindex voor drie voorrangsgebieden in het Noorden van Togo, betreffende de integratie van landbouw en veelteelt, gebaseerd op parameters afgeleid van satellietbeelden en veldmetingen;
- bijdrage door de combinatie van ervaring en kennis in een werkbaar systeemmodel;
- anticiperen van de effecten van controlemaatregelen.
De resultaten van dit project zullen verwerkt worden in een operationeel planningsysteem voor de integratie van landbouw en veeteelt.
De algemene methodologie uitgewerkt in dit project biedt de gelegenheid om een geïntegreerde trypanosomiasesuppressie uit te breiden en een permanent opvolgingssysteem bij te houden voor het hele West-Afrikaanse gebied. Dit zou verkregen kunnen worden met behulp van de nieuwe SPOT VEGETATIE-sensor met de lage ruimtelijke, maar hoge temporele resolutie.
