Onderzoeksproject TA/00/01 (Onderzoeksactie TA)
Tijdens de voorbije decennia hebben sociaal-demografische veranderingen in de maatschappij geleid tot een sterke toename van een reeks kleine niet-familiale huishoudens, de opkomst van een meer individualistische levensstijl en een toenemende flexibiliteit in de professionele loopbaan. Deze veranderingen brachten eveneens nieuwe individuele woontrajecten, nieuwe strategieën op de woningmarkt en nieuwe consumptiepatronen met zich mee die vooral een weerslag hadden op jongvolwassenen. Hun weg naar een ‘volwassen leven’ is vandaag de dag heel wat complexer en langer geworden in vergelijking met de voorbije decennia.
Dit onderzoek vertrekt van de hypothese dat bovenvermelde veranderingen zowel in het stadscentrum als in de banlieue een reeks ingrijpende structurele veranderingen met zich meebrengen.
Enerzijds bieden stedelijke centra een aantal opportuniteiten die beantwoorden aan de verwachtingen van jongvolwassenen in verband met huisvesting, onderwijs, cultuur, tewerkstelling en het dienstenaanbod en dit gedurende een overgangsfase of voor een langere periode van hun woontraject. Dit verschijnsel leidt tot verjonging en gentrificatie in enkele centrale stadsdelen.
Anderzijds leidt de migratie van jongvolwassenen naar de banlieue tot een voorzetting van het suburbanisatieproces, zij het onder andere voorwaarden en nieuwe verwachtingen. Hun verhuisbewegingen vinden plaats op latere leeftijd en verder weg van de stad om op die manier de ‘oude banlieue’ te vermijden. De mechanismen van deze ruimtelijke veranderingen moeten duidelijk afgebakend worden opdat een goed stedelijk beleid kan opgesteld worden met een bijzondere aandacht voor het suburbanisatieproces en de revitalisatie van de stadscentra.
Het onderzoek omvat drie onderzoeksfasen.
In een eerste fase wordt op zoek gegaan naar significante veranderingen in het profiel van nieuwe migrerende huishoudens en in de migratiebewegingen van verschillende typen huishoudens die zich het voorbije decennia hebben voorgedaan. Deze analyse wordt op twee schaalniveaus ontwikkeld: eerst op het niveau van de zeventien Belgische stadsgewesten, vervolgens dat van de centrale stadsdelen van Brussel, Antwerpen en Luik.
Tijdens de tweede fase van het onderzoek wordt op zoek gegaan naar het geheel van factoren die aan de basis liggen van de beslissing van jongvolwassenen om voor een bepaald woontraject te kiezen. Dit zal gebeuren aan de hand van diepte-interviews met jongvolwassenen met een verschillend profiel, wonend in het Brussels stadsgewest.
In de derde fase worden de resultaten uit fase 1 en 2 samengenomen en geconfronteerd met veranderingen op de woningmarkt, het dienstenaanbod, de arbeidsmarkt alsook met veranderingen in de structuur van de huishoudens en dit zowel in het stadscentrum als in de periferie van het Brussels stadsgewest.
