NL FR EN
www.belgium.be

Science for Policy (S4Policy)

Het programma

Algemeen

Het doel van dit programma is om over alle thema's heen onderzoek te verrichten naar de maatschappelijke vraagstukken die tot de prioriteiten van de FODs en de Federale Regering behoren.

Aan de hand van dit programma wil BELSPO de bovengenoemde FODs en de Federale Regering ondersteuning en methodologische expertise aanbieden inzake selectie en opvolging van onderzoeksprojecten, maar ook de beleidsmakers aanmoedigen onderzoeksprioriteiten te formuleren en daartoe extra onderzoeksbudgetten vrij te maken op beleidsniveau. De aard van het/de project(en) en de voorgestelde thema’s zullen moeten voldoen aan de onderzoeksprioriteiten.

Beheer

BELSPO staat in voor de uitvoering en het beheer van het programma en wordt daarbij bijgestaan door een S4Policy-Programmacomité samengesteld uit:

  • Een vertegenwoordiger en een plaatsvervanger van elke FOD, aangesteld voor de duur van het programma.
  • Vier onafhankelijke experten uit de Federale Raad voor Wetenschapsbeleid
  • Één Belgische expert, met een transversale kijk op onderzoek en beleid, die een bijkomend advies kan verlenen over de prioriteit van het onderzoek en de correcte vertaling van de beleidsvraag naar de onderzoeksvraag.

Het comité fungeert ook als institutioneel geheugen van gedaan onderzoek om te verhinderen dat bepaalde zaken herhaald worden of met elkaar overlappen. Om deze taak op te kunnen nemen, zorgen de vertegenwoordigers van de departementen ervoor dat ze op de hoogte zijn van lopend en uitgevoerd onderzoek in hun eigen departement. Het Programmacomité heeft een evenwichtige samenstelling inzake taal en gender.

Het Programmacomité heeft als opdracht advies te verlenen over:

  • De lange-termijn prioritaire onderzoeks- en oproepkalender.
  • De verdeling van de budgetten tussen de verschillende projecttypes.
  • De uitwerking van de onderzoeksprioriteiten binnen de specifieke oproepen ‘Policy-Driven’ en ‘Policy-Oriented’ onderzoek.
  • Het voorstel van te financieren projecten voor ‘Policy-Driven’ en ‘Policy-Oriented’ onderzoek, op basis van en rekening houdend met de peer review evaluatie door buitenlandse experten georganiseerd door BELSPO.

Voor de uitvoering van het “Flash” onderzoek zal BELSPO overleggen met de betrokken FOD(s).

Samenstelling Programmacomité

Internationale samenwerking

Binnen het ‘policy-driven’ en ‘policy-oriented’ onderzoek is er een mogelijkheid tot bilaterale samenwerking met specifieke partnerlanden of -gebieden op vraag van de betrokken FOD(s), bijvoorbeeld gebaseerd op bestaande diplomatieke overeenkomsten voor O&O&I-samenwerking. De regelmatige bilaterale dialoog via gemengde commissievergaderingen (die ongeveer driejaarlijks georganiseerd worden) waar afspraken gemaakt worden rond focusdomeinen waarvoor gemeenschappelijke belangstelling is en rond toegepaste samenwerkingsinstrumenten zal ook blijven bestaan indien de betrokken FOD(s) dit wenst/wensen.

Soorten onderzoeksprojecten

Aan het begin en halverwege elke legislatuur zullen BELSPO en de strategische beleidscel voor Wetenschapsbeleid samen met de FODs en de federale strategische beleidscellen prioritaire onderzoeksnoden en -vragen identificeren voor ‘policy-driven’ en ‘policy-oriented’ onderzoek. Op basis hiervan zal een oproepkalender opgemaakt worden en deze informatie zal, in het kader van de begrotingscyclus, aan de regering voorgelegd worden. De lange-termijn strategische onderzoekskalender kan/zal door BELSPO en het Programmacomité jaarlijks worden geëvalueerd en waar nodig aangepast worden om de pertinentie van de onderzoeksacties in functie van een evolutief maatschappelijk kader te verzekeren. De prioriteiten voor het ‘Flash’ onderzoek zullen ad-hoc door de betrokken FOD(s) worden aangebracht.

Er zijn drie verschillende projecttypes in het S4Policy-Onderzoeksprogramma:

1. ‘Flash’ onderzoek

Een ‘Flash’ project is een instrument om een snelle reactie te bieden op dringende, in de tijd beperkte (3-8 maanden) onderzoeksbehoeften die door een of meer FODs of hun verantwoordelijke minister(s) worden geuit ter ondersteuning van de politieke besluitvorming. Het doel is om snel expertise of bestaande wetenschappelijke kennis te mobiliseren met het oog op besluitvorming, aan de hand van ‘Rapid Reviews’. Deze reviews zijn een vorm van bewijssynthese die meer tijdige informatie voor besluitvorming kan bieden in vergelijking met standaard systematische reviews en dienen vaak om een beeld te krijgen van nieuwe of opkomende onderzoeksonderwerpen. Het gaat hier dus niet om nieuw onderzoek - d.w.z. ongepubliceerd en nieuw voor België of met betrekking tot de stand van de wetenschappelijke kennis. Bijgevolg is ‘Curiosity-driven’ onderzoek uitgesloten.

De projectresultaten van de ‘Flash’-projecten moeten een wetenschappelijke basis bieden voor de uitvoering van het federaal beleid door de implementatie van een federale maatregel, beslissing, etc. Een voorbeeld is de studie naar de impact van reclame in sportcontext op de normalisering van gokken en gokgedrag uitgevoerd vorig jaar in opdracht van de FOD Justitie.

Voor ‘Flash’ projecten die gerelateerd zijn aan een expertisedomein van een federale instelling zoals het Federaal Planbureau of het Kenniscentrum Gezondheidszorg, zal in nauw overleg met de betrokken instelling steeds gestreefd worden naar maximale inzet van de interne expertise. Er kan slechts beroep gedaan worden op externe wetenschappelijke instellingen wanneer er intern onvoldoende expertise of capaciteit blijkt te zijn (subsidiariteitsprincipe). Om kennisopbouw te vergroten, behoort ook een samenwerking tussen een federale en externe instelling tot de mogelijkheden.

Om zo flexibel mogelijk op de aanvragen van de FODs te kunnen inspelen, laat dit instrument toe om het hele jaar door aanvragen te ontvangen, onafhankelijk van de oproepen voor ‘policy-driven’ en ‘policy-oriented’ projecten.

Aanvragen voor een ‘flash’ onderzoek moeten worden ingediend met behulp van het ad-hocformulier door een FOD en/of een strategische beleidscel via: flash@belspo.be.

2. ‘Policy-Driven’ onderzoek

De onderzoeksprioriteiten binnen dit type projecten zijn beleidsgestuurd en spelen in op specifieke behoeften van de FODs. De prioriteiten worden daarom door hen naar voor gebracht. ‘Policy-driven’ onderzoek is gefocust en heeft tot doel de betrokken FOD(s) en/of de regering te ondersteunen bij de uitvoering en het beheer van hun overheidsbeleid. De wetenschappelijke resultaten van de projecten zullen specifiek door de betrokken FOD(s) gebruikt en geïmplementeerd worden. Voorbeelden daarvan zijn de gecofinancierde projecten resulterend uit de laatste oproep BRAIN-be 2.0 - Pijler 3 .

3. ‘Policy-Oriented’onderzoek

Dit type onderzoek heeft tot doel een geheel van interdisciplinaire en transdisciplinaire onderzoeksprojecten te financieren van strategische aard rond bepaalde (brede) beleidsthema’s –mogelijks overkoepelend over verschillende FODs – om de lange-termijn besluitvorming te ondersteunen via de creatie van een kritische onderzoekscapaciteit en internationale herkenning door samenwerking.

Dit type onderzoek omvat eveneens:

  • Onderzoek dat gebruik maakt van gecentraliseerde en/of gedistribueerde federale onderzoeksinfrastructuren voor wetenschappelijke en/of besluitvormingsdoeleinden.
  • Onderzoek en monitoring op de BELSPO-infrastructuren RV Belgica en Prinses Elisabeth Station Antarctica, voor de uitvoering van door België onderschreven internationale verbintenissen met het oog op de ondersteuning van het federaal, Europees en internationaal beleid.
  • De federale onderzoeksbijdrage aan transnationale onderzoeksprogramma's (via Joint Programming Initiatives, Partnerships, biregionale INCO-initiatieven) met het oog op de ondersteuning van het Europees en internationaal beleid.
  • De ondersteuning van onderzoek dat noodzakelijk is om een Belgisch standpunt te formuleren in de diverse internationale beleidsontwikkelingsfora en voor de uitvoering van door België onderschreven internationale verbintenissen.

Voorbeelden van dit type onderzoek zijn de DRUGS , POST-COVID  en DEFRA  programma’s.