Aziz Naji
Begin 2018 telden de 28 EU-landen (nog met het Verenigd Koninkrijk) 101.1 miljoen ouderen (65+-ers). Dat was 19,7% van de totale bevolking. In 2050 zal dat cijfer gestegen zijn tot 149.2 miljoen, ofwel 28,5% van de inwoners (het Verenigd Koninkrijk inbegrepen).
Demografische veranderingen zijn wereldwijd een allesoverheersende trend. Voor de Europese Unie is de impact nu al zeer groot. De levensverwachting stijgt en het geboortecijfer daalt... Over een paar decennia zullen de verschillen met de samenleving van vandaag gigantisch zijn. Het zal zorgen voor een onherkenbare leeftijdspiramide. De gevolgen op politiek, economisch en sociaal vlak merken we nu reeds en die worden enkel ingrijpender.
De maatschappij zal zich moeten aanpassen, het kan niet anders. De organisatie van de gezondheidszorg en de zorgsector in het algemeen, het beleid op sociaal- en welzijnsvlak, de organisatie van leren en werken, maar ook onze infrastructuur, onze steden, ons mobiliteitsbeleid…, het zal allemaal op een andere manier moeten functioneren om efficiënt en duurzaam te blijven.
Die veranderingen vragen tijd. Je kan maar beter voorbereid zijn. In Europa zijn tal van wetenschappers uit zowat alle onderzoeksdomeinen actief op dit vlak.
De JPI More Years Better Lives wil voornamelijk de samenhang en de samenwerking tussen de nationale en internationale onderzoeksprogramma’s vergroten. We moeten komen tot een geprogrammeerde gezamenlijke aanpak. Dit gaat over gezondheid, welzijn, onderwijs en vorming, werk en productiviteit maar ook huisvesting, stads – en plattelandsontwikkeling en mobiliteit. De JPI More Years Better Lives streeft naar het uitwerken van dergelijke duurzame scenario’s, interdisciplinair en transnationaal. Daarbij worden de veranderingen die op ons afkomen niet alleen gezien als problemen maar ook als mogelijke hefbomen voor veranderingen ten goede.
Tussen 2016 en 2019 was BELSPO medefinancier van FACTAGE: dit project bestudeerde hoe langer werken (doordat we ouder worden) een verschillende invloed heeft op pensioenbedrag en op levensverwachting in goede gezondheid, volgens de sociaaleconomische groep waartoe iemand behoort. Tegelijk werd gezocht naar een billijke benadering tussen de verschillende generaties. BELSPO investeerde hierin 211k€ waarmee we onder meer de deelname steunden van het Centre for European Policy Studies.
Van 2016 tot 2020 liep het project CIRCLE, waaraan de Universiteit Antwerpen deelnam met de steun van BELSPO. Het onderzoek ging in op aspecten zoals minimuminkomen, belasting op pensioenen, solidariteit in gezinnen waarin meerdere generaties samenwonen en dat in relatie tot benadering van armoede, en tot slot de impact van loopbaanonderbrekingen op latere tewerkstelling (investering van BELSPO = 169 k€).
In het project CREW ondersteunde BELSPO het onderzoek van UCL over welzijn op gevorderde leeftijd, over de gevolgen van zorgen voor ouderen voor hun families, de gevolgen van alleenstaand ouder worden, en dat weer volgens de samenhang tussen sociaaleconomsiche groepen en gezondheid (BELSPO investeert 250 k€).
Aan de projectoproep ‘Ageing and place in a digitising world’ 
(2017) nam BELSPO niet deel omdat deze oproep over gewestelijke bevoegdheden ging.
Van 2021 tot 2025 steunt BELSPO de deelname van de VUB aan het project CIVEX over uitsluiting van ouderen. Natuurlijk spelen ook hier sociaaleconomische groepen opnieuw een rol maar ook verschillende etnoculturele factoren, de woonplaats, de afgelegde levensweg…. Hierbij wordt ook gekeken naar de verschillen tussen ouderen in zorginstellingen, ouderen die thuis van zorg kunnen genieten, en mensen die voornamelijk op zichzelf zijn aangewezen (BELSPO investeert 244k€).
Momenteel loopt een projectoproep over tekort aan arbeidskrachten in de zorgsector op lange termijn. BELSPO vindt deelname hieraan belangrijk en reserveert hiervoor een bedrag van 300k€.
Aziz Naji behaalde een diploma Politieke Wetenschappen en een Master in Economie aan de Université catholique de Louvain. Bij Belspo coördineert hij het Science4Policy-programma en het Programma Drugs. In het verleden coördineerde hij programma's ter ondersteuning van de besluitvorming zoals Pijler 3 van BRAIN en daarvoor AGORA, Samenleving en Toekomst. In het Europese Horizon Europe kaderprogramma vertegenwoordigt hij België in een cluster gewijd aan SSAH.
