Onderzoeksproject DR/68 (Onderzoeksactie DR)
State of the art:
De huidige zorg voor patiënten met een alcoholafhankelijkheid (AD) wordt niet georganiseerd vanuit een chronische zorg perspectief: de continuïteit en de integratie van de zorgverlening na ontslag uit een gespecialiseerde instelling voor de behandeling van een alcoholafhankelijkheid ontbreken.
Wagner ontwikkelde het Chronic Care Model met als doel de zorg te optimaliseren voor patiënten met een chronische ziekte. Dit model is gebaseerd op het concept van continue , geïntegreerde zorg en stimuleert de interactie van geïnformeerde , geactiveerde patiënten met voorbereide en proactieve behandelingsteams [1] .
Hoewel dit model nog niet geïmplementeerd is in de verslavingszorg nog , toont de evidentie dat het de gezondheidsresultaten verbetert in het geval van veel andere chronische ziekten zoals diabetes , COPD en depressie [2] . In de verslavingszorg echter is er ook dringend behoefte aan een verschuiving van een acute behandelingsmodel naar een geïntegreerd zorgmodel , georganiseerd vanuit een chronische zorg perspectief [3]. Een acute behandeling in een gespecialiseerde instelling moet worden gevolgd door een fase van onderhoudsbehandeling , om de positieve effecten van de initiële intensievere behandelingsfase te onderhouden en de resultaten op de korte en lange termijn te[ 4 ] verbeteren . Er werden reeds verschillende evidence-based interventies in nazorg voor patiënten met AD ontwikkeld en deze kunnen deel uitmaken van een geïntegreerd zorgprogramma IZP) , gebaseerd op Wagners Chronic Care Model [4, 5] .
Doelstellingen:
Het streefdoel is het verbeteren van de gecontinueerde zorg voor patiënten met AD. Daarom willen we een geïntegreerd zorgprogramma (IZ) ontwikkelen gebaseerd op de resultaten van dit onderzoeksproject. Onze hypothese is dat de implementatie van een geïntegreerd zorgprogramma (IZP), aangeboden aan patiënten na een initiële revalidatie behandeling in een gespecialiseerde zorg instelling , de kwaliteit van de nazorg zal verbeteren en de kans op relaps zal verminderen. Bovendien zou het ontwikkelde IZP kunnen dienen als een generiek model voor een bredere implementatie in de verslavingszorg .
Onderzoeksvragen:
Wij richten ons op patiënten met AD in behandeling in een ambulante instelling na een eerste intensieve revalidatie fase . Deze wordt de ' nazorg ' of ' permanente zorg' fase [4] genoemd .
1 . Welke nazorg interventies ondersteunen de principes van geïntegreerde zorg en wat er bekend is over hun effectiviteit?
2 . Welke indicatoren kunnen worden gevalideerd om de kwaliteit van de AD nazorg te beoordelen : uitkomstindicatoren (alcohol consumptie gerelateerde uitkomsten) en procesindicatoren (bijvoorbeeld therapietrouw , ervaringen van patiënten / hulpverleners , etc.)
3 . Wat is de kwaliteit van de huidige nazorg (gebaseerd op de gevalideerde indicatoren)?
4 . Wat zijn de barrières en faciliterende factoren om de kwaliteit van AD nazorg te verbeteren ?
5 . Op basis van de antwoorden op de voorgaande vragen : hoe moet een effectief en haalbaar ICP eruit zien?
Methodologie :
Om een ICP te ontwikkelen , is een systematische aanpak vereist. Daarvoor volgen we een internationaal gevalideerde methode [6] .
1 . Systematisch literatuuronderzoek (lopend onderzoek) om interventies te identificeren die de principes van geïntegreerde zorg en hun effectiviteit te evalueren .
2 . Selectie en validatie van kwaliteitsindicatoren
Om de kwaliteit van de huidige zorg te evalueren , zullen uitkomst -en procesindicatoren worden gevalideerd . Kwaliteitsindicatoren zullen systematisch worden gegenereerd , met behulp van de RAND -gemodificeerde Delphi-methode [7] . Een multidisciplinair panel van deskundigen zal worden samengesteld uit de verschillende disciplines die betrokken zijn bij AD zorg , patiënten en twee deskundigen in implementatie van gezondheidszorg. Indicatoren zullen worden getest op aanvaardbaarheid, haalbaarheid , betrouwbaarheid, gevoeligheid voor verandering en validiteit .
3 . Beoordeling van de kwaliteit van de huidige AD nazorg
Met behulp van de geselecteerde en gevalideerde indicatoren , zal de huidige gecontinueerde zorg voor AD worden beoordeeld . Dit zal gebeuren door een retrospectieve cohortstudie op basis van de Intego –database. Dit is een morbiditeitsregister gebaseerd op gegevens van Belgische huisartspraktijken, dat momenteel gegevens van meer dan 100 huisartsen en ongeveer 2 miljoen patiëntjaren bevat. Ook de WIV databank zal gebruikt worden om gegevens te verkrijgen van residentiele centra voor behandeling van AD. Via interviews met artsen en patiënten zullen indicatoren die niet zijn vermeld in de medische dossiers bevraagd worden . Tenslotte zullen vragenlijsten elektronisch worden verzonden naar alle betrokken zorgverleners.
4 . Het identificeren van barrières en faciliterende factoren om de kwaliteit van zorg te verbeteren
Teneinde belemmeringen en bevorderende factoren te identificeren om de kwaliteit van zorg te verbeteren , zullen focusgroepen worden gevoerd met artsen , verpleegkundigen , patiënten met AD en hun familieleden . Data-analyse zal gebeuren via de ' grounded theory ' benadering . NVivo 10 software zal worden gebruikt.
5 . Opstellen van het IZP
Een multidisciplinair team van deskundigen zal vervolgens een draft IZP opstellen , op basis van de verkregen. Het is uiteraard niet mogelijk om de exacte inhoud van de IZP te beschrijven nu omdat het gebaseerd zal zijn op de resultaten van de voorafgaande fasen van het onderzoeksproject. De verschillende onderdelen van het programma zullen zich richten op patient-georienteerde kwaliteit van zorg en kwaliteit van de organisatie . Het IZP zal actieve inspanningen leveren om de behandeling naar de patiënt te brengen , en zal gebruik maken van alternatieve vormen van hulpverlening in plaats van de traditionele kliniek-gebaseerde aanpak .
Verwachte resultaten en bijdrage aan een integraal en geïntegreerd drugsbeleid in België:
Wij zijn ons bewust van het uitdagend karakter van dit project . Toch verwachten we dat een IZP de kwaliteit van zorg voor AD effectief kan verbeteren en wel omwille van de volgende redenen :
Ten eerst toont de evidentie dat IZPs op basis van het Wagner chronische zorgmodel leidt tot een betere zorg van andere chronische aandoeningen ( congestief hartfalen , COPD , diabetes ... ) [2,8] . De principes van deze IZP's zijn generiek en kunnen op bredere schaal worden toegepast , waaronder de verslavingszorg .
Bovendien , zijn in de behandeling van patiënten met AD , verschillende nazorginterventies beschreven die hebben bewezen effectief te zijn [4]. Deze kunnen deel uitmaken van het IZP dat we zullen ontwikkelen .
Meer in het algemeen , toont onderzoek dat behandeling van patiënten met AD effectief is zowel in termen van vermindering van het drinken als in het verminderen van de mortaliteit [9, 10]
Tot slot, is aangetoond dat farmacologische interventies alleen onvoldoende zijn in de zorg voor patiënten met AD [11] . Meta - analyses hebben aangetoond dat de effecten van behandeling met acamprosaat en naltrexon alleen zijn slechts matig zijn [12; 13] .
Wij verwachten dat het ontwikkelde IZP zal kunnen dienen als een generiek model voor een bredere implementatie in de verslavingszorg. Daarom zal het IZP in een pilot- studie en in een gerandomiseerde gecontroleerde trial getest worden . Deze studies zullen plaatsvinden in een latere fase en maken geen deel uit van dit onderzoeksvoorstel .
In dit onderzoeksproject focussen we ons op het verkennende onderzoek nodig om het IZP te ontwikkelen .
Referenties:
1 Bodenheimer T, Wagner EH, Grumbach K: Improving primary care for patients with chronic illness. JAMA 2002;288:1775-1779.
2 Bodenheimer T, Wagner EH, Grumbach K: Improving primary care for patients with chronic illness: the chronic care model, Part 2. JAMA 2002;288:1909-1914.
3 McLellan AT, Lewis DC, O'Brien CP, Kleber HD: Drug dependence, a chronic medical illness: implications for treatment, insurance, and outcomes evaluation. JAMA 2000;284:1689-1695.
4 McKay JR: Continuing care research: what we have learned and where we are going. J Subst Abuse Treat 2009;36:131-145.
5 Lash SJ, Timko C, Curran GM, McKay JR, Burden JL: Implementation of evidence-based substance use disorder continuing care interventions. Psychol Addict Behav 2011;25:238-251.
6 Grol R, Grimshaw J: From best evidence to best practice: effective implementation of change in patients' care. Lancet 2003;362:1225-1230.
7 Campbell SM, Braspenning J, Hutchinson A, Marshall MN: Research methods used in developing and applying quality indicators in primary care. BMJ 2003;326:816-819.
8 Ouwens M, Wollersheim H, Hermens R, Hulscher M, Grol R: Integrated care programmes for chronically ill patients: a review of systematic reviews. Int J Qual Health Care 2005;17:141-146.
9 Rehm J, Shield K, Rehm MX, Gmel G, Frick U: Alcohol consumption, alcohol dependence and attributable burden of disease in Europe: Potential gains from effective interventions for alcohol dependence.; Centre for Addiction and Mental Health , 2012.
10 Anderson P, Chisholm D, Fuhr DC: Effectiveness and cost-effectiveness of policies and programmes to reduce the harm caused by alcohol. Lancet 2009;373:2234-2246.
11 NICE Clinical Guidelines, No. 115.: in Leicester (UK): British Psychological Society, (ed): 2011.
12 Rosner S, Hackl-Herrwerth A, Leucht S, Lehert P, Vecchi S, Soyka M: Acamprosate for alcohol dependence. Cochrane Database Syst Rev 2010;CD004332.
13 Rosner S, Hackl-Herrwerth A, Leucht S, Vecchi S, Srisurapanont M, Soyka M: Opioid antagonists for alcohol dependence. Cochrane Database Syst Rev 2010;CD001867.
Integrated Care for patients with Alcohol Use disorders( ICArUS) : final report part 1 : Continuing care for patients with alcohol use disorders - a systematic review
Bekkering, Trudy - Lenaerts, Evelien - Matthys, Frieda ... et al Brussels : Belgian Scientific Policy , 2017 (SP2684)
[Om te downloaden]
Integrated Care for patients with Alcohol Use disorders( ICArUS) : final report, part 2 : Development and validation of quality indicators on aftercare for patients with AUD : a Delphi study
Bekkering, Trudy - Lenaerts, Evelien - Matthys, Frieda ... et al Brussels : Belgian Scientific Policy , 2017 (SP2685)
[Om te downloaden]
Integrated Care for patients with Alcohol Use disorders( ICArUS) : final report, part 3 : Identifying barriers and facilitating factors to improve the quality of AUD aftercare : a focus group study
Bekkering, Trudy - Lenaerts, Evelien - Matthys, Frieda ... et al Brussels : Belgian Scientific Policy , 2017 (SP2686)
[Om te downloaden]
Integrated Care for patients with Alcohol Use disorders( ICArUS) : résumé
Bekkering, Trudy - Lenaerts, Evelien - Matthys, Frieda ... et al Brussels : Belgian Scientific Policy , 2017 (SP2687)
[Om te downloaden]
Integrated Care for patients with Alcohol Use disorders( ICArUS) : samenvatting
Bekkering, Trudy - Lenaerts, Evelien - Matthys, Frieda ... et al Brussel : Federaal Wetenschapsbeleid, 2017 (SP2688)
[Om te downloaden]
