Onderzoeksproject DR/86 (Onderzoeksactie DR)
Het misbruik van psychoactieve medicatie (zoals slaap- of kalmeringsmiddelen, antidepressiva, opioïden en stimulerende middelen) is een groeiend maatschappelijk probleem en brengt heel wat gezondheidsrisico’s met zich mee. Vanuit het gezondheidsperspectief is er een duidelijke behoefte om de context van niet-medisch of recreatief gebruik en het aanbod van psychoactieve medicatie beter te begrijpen. Daarnaast is het ook van belang om de perceptie van bepaalde risicogroepen, zoals als jonge gebruikers, over dit gebruik en de bijbehorende gezondheidsschade in kaart te brengen.
Bestaande studies naar het misbruik van psychoactieve medicatie kennen heel wat belangrijke hiaten. Zo focust een substantieel deel van deze studies zich enkel op de toenemende trend in het medisch gebruik van psychoactieve medicatie en het bijhorende voorschrijfgedrag van artsen. Andere studies hebben zich louter gericht op het in kaart brengen van de prevalenties inzake het gebruik van psychoactieve medicatie. Bovendien is er een duidelijk gebrek aan onderzoek in dit domein toegespitst op de Belgische context.
Om het Belgische beleid gericht te onderbouwen met wetenschappelijke evidentie en om de hierboven genoemde wetenschappelijke beperkingen te overstijgen, voeren we een mixed-method onderzoek uit met de volgende vragen/onderwerpen: (RQ1) de percepties van jongeren (18-34) over de soorten psychoactieve medicatie die worden gebruikt, de gebruikspatronen en de omstandigheden van gebruik, het aanbod, de percepties van risico’s en sociale aanvaardbaarheid, (RQ2) de geraadpleegde informatie over psychoactieve medicatie en (RQ3) de zelfperceptie(s) van niet-medisch/recreatief gebruik en het aanbod van psychoactieve medicatie via online communities van (potentiële) gebruikers.
Dit onderzoek beoogt (RQ4) aanbevelingen te doen voor maatregelen die de gezondheidsschade in verband met niet-medisch/recreatief gebruik van psychoactieve medicatie bij jongeren kunnen verminderen of tegengaan. Als dusdanig zal het onderzoek zowel het algemene/publieke discours over psychoactieve medicatie, als de percepties van gebruikers zelf in kaart brengen, en aanvullende en diepgaande inzichten genereren voor het preventiebeleid in dit domein. Verder zal het onderzoek speciale aandacht besteden aan de opvattingen en ervaringen van jongeren over dit fenomeen.
Het onderzoeksopzet bestaat uit een combinatie van kwalitatieve en kwantitatieve methoden, aangevuld met een online perspectief (zoals de analyse van online discussiefora en de online enquête). In de eerste fase zal de onderzoeksploeg nationale en internationale literatuur (o.a. peer reviewed en grijze literatuur, relevante Belgische beleidsdocumenten,…) in dit domein verzamelen en raadplegen. Ook de beschikbare prevalentiestudies in België (in het bijzonder met betrekking tot een jongerenpopulatie) worden hier opgenomen. Vervolgens, in de tweede fase, zal een online enquête onder Belgische jongeren (18-34 jaar oud) worden opgezet en worden kwalitatieve, semi-gestructureerde interviews bij jonge gebruikers afgenomen. Ten slotte zal de onderzoeksploeg een verkennende analyse uitvoeren van de inhoud van online discussiefora die in vorige fasen van dit onderzoeksproject werden geïdentificeerd.
Youth perceptions of nonmedical use of psychoactive medications (YOUTH-PUMED) : final report
Bawin, Frédérique - Emplit, Kevin - Tieberghien, Julie ... et al. Brussels : Belgian Science policy, 2021 (SP3053)
[Om te downloaden]
Youth perceptions of nonmedical use of psychoactive medications (YOUTH-PUMED) : summary
Bawin, Frédérique - Emplit, Kevin - Tieberghien, Julie ... et al. Brussels : Belgian Science policy, 2021 (SP3054)
[Om te downloaden]
[Om te bestellen]
Youth perceptions of nonmedical use of psychoactive medications (YOUTH-PUMED) : samenvatting
Bawin, Frédérique - Emplit, Kevin - Tieberghien, Julie ... et al. Brussel : Federaal wetenschapsbeleid, 2021 (SP3055)
[Om te downloaden]
Youth perceptions of nonmedical use of psychoactive medications (YOUTH-PUMED) : résumé
Bawin, Frédérique - Emplit, Kevin - Tieberghien, Julie ... et al. Bruxelles : Politique scientifique fédérale, 2021 (SP3056)
[Om te downloaden]
