Onderzoeksproject DR/95 (Onderzoeksactie DR)
Er is grote bezorgdheid over de stijging van gokdeelname en problematisch gokgedrag ten gevolge van de aanwezigheid, zichtbaarheid, sterke promotie en algemene normalisering van gokken in de samenleving. Gokreclame wordt aanzien als een belangrijke contextuele factor die bijdraagt tot gokken en vervolgens ook tot problematisch gokgedrag. In België werd recent een bijna volledig verbod op gokreclame met overgangsmaatregelen goedgekeurd: vanaf 1 juli 2023 worden bijna alle vormen van gokreclame verboden, vanaf 2025 wordt goksponsoring sterk ingeperkt, en uiteindelijk, vanaf 2028 wordt goksponsoring ook verboden. Vanuit verschillende sectoren (zoals de gok-, sport- en mediasector) komt hierop veel protest. Deze beweringen zijn echter vaak gebaseerd op onvoldoende empirisch en wetenschappelijk materiaal. Empirisch onderzoek en meer bepaald experimenteel onderzoek is amper uitgevoerd, hierdoor is het belangrijk dat er onderzoek wordt gedaan naar de impact van gokreclame in België op jongeren en volwassen.
Via dit onderzoeksvoorstel zullen we de impact van gokreclame op (problematisch) gokgedrag, attitudes m.b.t. gokgedrag en intenties m.b.t. gokgedrag bij jongeren en volwassenen in kaart brengen. Inzichten uit dit project zullen worden gebruikt om beleidsrichtlijnen te ontwikkelen met als finaal doel personen die gokken beter te beschermen en gokschade te voorkomen.
Om antwoord te kunnen bieden op deze centrale onderzoeksvraag, worden vier verschillende onderzoeksdoelstellingen geformuleerd.
1. De eerste onderzoekdoelstelling gaat de prevalentie na van (problematisch) gokgedrag bij de Belgische bevolking en onderzoekt de relatie tussen blootstelling aan goksponsoring en gokgedrag.
2. Een tweede doelstelling focust op de causale relaties bij volwassen tussen goksponsoring en gok-gerelateerde attitudes, intenties en gedragingen, en welke onderliggende mechanismen deze relaties verklaren.
3. De derde doestelling onderzoekt de attitude en de houding van jongeren (16 tot 21 jaar) ten aanzien van sponsoring door gokmerken en hoe dit bijdraagt aan de normalisatie van gokken.
4. Een vierde en laatste doelstelling richt zich op het informeren van de belanghebbenden en de bereidheid van stakeholders (de gokindustrie, de praktijk en het beleid) om de wetenschappelijk onderbouwde richtlijnen te implementeren.
Om aan deze vier diverse doelstellingen te voldoen, zal het onderzoek gebruikmaken van een multi-methodebenadering. Een combinatie van kwantitatieve (experimenteel en survey onderzoek) en kwalitatieve methoden (focusgroepen) zal worden aangewend om antwoord te bieden op de verschillende onderzoeksvragen. Elk van de onderzoeksdoelstellingen wordt gekoppeld aan een specifieke dataverzameling en dataverwerking. Zo wordt onderzoeksdoelstelling 1 beantwoord aan de hand van een survey studie (ingebed in de nationale Gezondheidsenquête van Sciensano), wordt voor onderzoeksdoelstelling 2 een serie experimentele studies uitgevoerd, en worden onderzoeksdoelstellingen 3 en 4 beantwoord aan de hand van focusgroepen.
Het onderzoeksteam dat dit project in goede banen leidt, is interdisciplinair, heeft ervaring met gokonderzoek en/of -beleid, en bestaat uit diverse profielen op vlak van leeftijd en gender. Verschillende onderzoekdisciplines bundelen hun krachten, waaronder communicatiewetenschappen, sportmanagement, criminologie en volksgezondheid. Dit interdisciplinair team zorgt voor een unieke combinatie op vlak van expertise, elk vanuit hun eigen domein.
De wetenschappelijke meerwaarde van dit project is navenant, aangezien empirisch bewijs over de impact van gokreclame en goksponsoring uiterst schaars is. Ook zal dit project inzicht verschaffen in de onderliggende mechanismen die de impact van gokreclame op jongeren en volwassen kunnen verklaren. Door het feit dat de populariteit van gokken steeds toeneemt en ook de bijhorende problematiek zoals bv. financiële problemen, speelt ook het maatschappelijke aspect een belangrijke rol in dit project. Daarnaast kunnen de resultaten van dit project bijdragen aan de ontwikkeling van beleidsrichtlijnen omtrent gokreclame in België om zo jongeren en volwassen beter te beschermen tegen de mogelijke schadelijke gevolgen van gokken. Tot slot zal op economisch vlak de rol van een verantwoord gokbeleid benadrukt worden en zal dit op lange termijn de reputatie van de goksector verbeteren en trachten de maatschappelijke schade van het gokken te verminderen.
