BRUSSEL, 07/01/2025 - De droom om permanent op de maan te wonen is eeuwenoud, al blijven er nog steeds belangrijke uitdagingen om te overwinnen. Onderzoek, gesteund door BELSPO (POD Wetenschapsbeleid) en ESA (European Space Agency), brengt ons dichter naar de oplossing voor gevaren zoals zonnestormen, kosmische straling en maanstof.

Niet alleen is het een onderneming om op het maanoppervlak aan te komen, eenmaal daar zorgt de omgeving voor een reeks moeilijkheden. Allereerst is radiatie een gevaar voor de mens. Zo kunnen acute zonnestormen binnen twee weken dodelijk zijn. Ook langdurige blootstelling aan kosmische straling is kankerverwekkend. Maanstof vormt een andere belangrijke uitdaging: door het gebrek aan lucht of water zoals op aarde (et erosie), blijven deze deeltjes zeer scherp. Zelfs een robot, net zoals een mens, moet goed beschermd worden tegen deze magnetische, vreemd gevormde stof.

Verder moeten er ook oplossingen gezocht worden voor logistieke puzzels, want elke kilo extra die naar de maan gaat, leidt tot een extra kost van een paar honderdduizenden euro’s. Hierdoor is het essentieel om lokale materialen, zoals maanstof, in te zetten. Ook voor de reparatie van machines, want reserveonderdelen zijn zwaar en dus moeilijk mee te nemen.

Recent onderzoek gesteund door BELSPO heeft al enkele doorbraken gerealiseerd, zoals 3D-printen met een combinatie van maanstof en plastiek. Dit vergemakkelijkt ook de nodige reparaties. 20 tot 25 procent van het gewicht bij deze technologie bestaat uit maanstof. Voor massaproductie kunnen mallen gebruikt worden om bakstenen te maken die dan weer uit tot 95 procent maanstof bestaan. Het is een manier om snel en veel te produceren. Het grote voordeel van deze stenen is dat ze beschermen tegen radiatie en stof, en ze zijn bovendien zeer sterk. Op één baksteen kunnen bijvoorbeeld drie olifanten staan voor deze breekt. Op de maan is dat gelijk met bijna achttien olifanten.

Een nationaal stageprogramma, in een internationale instelling

De nationale stageprogramma’s bieden aan Belgische studenten met een masterdiploma de kans aan om, via bilaterale overeenkomsten met nationale agentschappen, praktische ervaring op te doen bij de ESA, in verschillende ruimtevaartgerelateerde disciplines.

Stages worden aangeboden in domeinen zoals ruimtewetenschap, aardobservatie, telecommunicatie, navigatie, missiecontrole en bemande ruimtevaart. Nationale trainees krijgen een opleiding terwijl ze werken onder toezicht van een stagebegeleider in een van de ESA-organisaties. Stages duren één jaar en kunnen één keer worden verlengd.

Bram Verbruggen, national trainee gesteund door BELSPO die aan het onderzoek meewerkte, vat samen: ‘Er zijn nog een hoop meer technologieën die de onderzoekswereld momenteel uitwerkt zodat we ooit op de maan kunnen wonen. Deze voorbeelden zijn daarentegen handig, concreet en bieden ontzettend veel mogelijkheden en toepassingen. De maan komt zo meteen een heel deel dichterbij.’