Dankzij het ruimtevaartbeleid dat de opeenvolgende Belgische regeringen de voorbije decennia hebben gevoerd, heeft ons land een performant wetenschappelijk en industrieel weefsel kunnen uitbouwen dat in Europa en de rest van de wereld als dusdanig wordt erkend. Dankzij dit beleid kan België binnen Europa een specifieke en beslissende plaats innemen in de ruimtevaart, met name als vijfde globale bijdrager aan ESA.
Een recente studie (Impact van de Belgische investeringen in de ruimtevaartonderzoeksprogramma's, IDEA Consult 2019) betreffende de impact van de investeringen via ESA in de Belgische ruimtevaartsector hebben aangetoond dat 559 M€ aan ontvangen contracten in de periode 2015-2018 (eerste kwartaal) geleid hebben tot 642 M€ aan toegevoegde waarde, 1 566 M€ aan omzet en 6 473 voltijdse jobs in de bredere economie (direct, indirect en afgeleid). Bovendien werd aangetoond dat de investeringen via ESA in deze periode resulteerden in 57 % fiscale terugvloei naar de overheid (zonder rekening te houden met mogelijke terugvloei na 2019).
België is vastbesloten de investeringen in de ruimtevaart te blijven valoriseren en mobiliseren, een centrale positie op dit gebied te behouden, ten volle te profiteren van de meest veelbelovende ontwikkelingen en vooral alle industriële en wetenschappelijke actoren, alsook de gebruikers en, meer in het algemeen, onze medeburgers in staat te blijven stellen te profiteren van de voordelen van de ruimtevaart. Daartoe richt het Belgische ruimtevaartbeleid zich op de volgende doelstellingen:
- Belgische wetenschappelijke teams de kans geven hun vaardigheden te valoriseren en nieuwe vaardigheden te verwerven. Verscheidene universitaire laboratoria en onderzoekcentra hebben een echte know-how verworven die internationaal wordt erkend op zeer gespecialiseerde technische en wetenschappelijke gebieden. Een netwerkbenadering op basis van excellentie moet de voorkeur blijven genieten en de synergieën en de samenwerking tussen universiteiten, onderzoekscentra en het bedrijfsleven moeten worden versterkt om innovatie op lange termijn en de overdracht daarvan naar het bedrijfsleven te garanderen.
- Belgische industriële teams de kans geven om een centrale positie te behouden in hun specifieke niches (kernactiviteit) en om nieuwe markten te veroveren (multiplicatoreffect) in een sector in volle expansie. In dit verband moeten de programmatische richtsnoeren hen ontegenzeggelijk in staat stellen op Europees of zelfs internationaal niveau concurrerend te zijn, en tevens hun afhankelijkheid van institutionele financiering te beperken.
- Belgische spelers hogerop brengen in de verantwoordelijkheidsketen door zich te concentreren op "kleine" missies. Dit betekent dat de in ons land aanwezige wetenschappelijke en industriële capaciteiten rechtstreeks moeten worden gemobiliseerd (d.w.z. zonder tussenkomst van de grote integratoren van ruimtesystemen).
- Nadruk op ruimtetoepassingen voor overheden en burgers. Dit moet leiden tot de schepping van nieuwe diensten en de versterking van de overeenkomstige industrie in een snel groeiende sector.
- Rekening te houden met en zich aan te passen aan belangrijke ontwikkelingen op ruimtevaartgebied, waaronder:
- Sinds het Verdrag van Lissabon heeft de Europese Commissie steeds meer verantwoordelijkheden op het gebied van de ruimtevaart op zich genomen. Dit biedt Belgische spelers de kans om extra contracten binnen te halen. Deze markt is volledig competitief. De deelname van onze actoren aan de ESA-programma's helpt hen daarbij;
- De ontwikkelingen op ruimtevaartgebied volgen elkaar steeds sneller op. Denken we maar aan de New Space evoluties die worden gestimuleerd door disruptieve spelers zoals Space-X op het gebied van draagraketten en Planet Labs op het gebied van aardobservatie. De Belgische strategie moet zich hier absoluut op afstemmen, met name door het stimuleren van gecofinancierde projecten dicht bij de commerciële markten;
- De component "veiligheid-defensie" van Europa's ruimtevaartsector is in volle evolutie. België moet zich positioneren om er deel van uit te maken en zijn spelers sleutelposities te laten innemen, met name op het gebied van cyberveiligheid.
De strategische overwegingen en prioritaire assen waarover hierboven werd gesproken, hebben met name de programmatische keuzes van België gestuurd tijdens recente ESA-Raden op ministerieel niveau, en in het bijzonder de meest recente Raad die in november 2019 in Sevilla werd gehouden.
