Space Safety

Het Space Safety Programma (S2P) ontwikkelt in de eerste plaats R&D activiteiten en pre-operationele diensten die gebruikers moeten waarschuwen en beschermen tegen een aantal dreigingen die afkomstig zijn van de ruimteomgeving. We onderscheiden drie types dreigingen:

• Space Weather (Ruimteweer) (SWE): dreiging van een impact van straling en van hoogenergetische deeltjes afkomstig van de zon op technologische systemen en op de mens;
• Near-Earth Objects (NEO): dreiging van een botsing van asteroïden met de Aarde;
• Space Surveillance and Tracking (SST): dreiging van botsingen van satellieten met andere satellieten en met ruimteschroot. 

Potentiële gebruikers van deze diensten zijn operatoren van satellieten en lanceerraketten, astronauten, het ISS, telecommunicatie- en navigatieactoren, luchtvaartmaatschappijen, elektriciteitsbedrijven, geologische diensten, verzekeringsmaatschappijen, de toeristische sector, de civiele bescherming, enz. Het doel van deze diensten is accurate en tijdige informatie over de dreiging te verschaffen aan de gebruikers, wat hen moet toelaten de risico's in te schatten en maatregelen te nemen om de impact te verkleinen.

Voortbouwend op meer dan 20 jaar investeringen op het vlak van zonnefysica heeft België de leiding genomen in Europa in Space Weather onderzoek, applicatieontwikkeling en diensten. Het ESA Space Weather Services Coordination Centre,  het Expert Service Centre voor Solar Weather (Zonneweer) en het Expert Service Centre voor Space Radiation (Ruimtestraling) bevinden zich in het Solar-Terrestrial Centre of Excellence op het Plateau van Ukkel. Het Space Weather Data Centre werd ontwikkeld door de Belgische industrie en is ondergebracht in ESEC in Redu.

Daarnaast heeft ons land een unieke expertise op het vlak van de modellering van het traject van zonne-ejecta vanuit de Zon naar ons en van hun interactie met de aardatmosfeer; deze modellen zijn essentieel voor het voorspellen van ruimteweerfenomenen op Aarde en worden ontwikkeld binnen het Virtual Space Weather Modelling Centre (VSWMC).

Een tweede luik van het S2P Programma betreft het ontwikkelen van een observationele capaciteit op het vlak van de drie hogervermelde risico's:

• SWE: De LAGRANGE missie wordt ontwikkeld die het traject van zonne-ejecta zal monitoren van de Zon tot aan de Aarde. Ons land is verantwoordelijk voor de ultraviolet camera aan boord. Daarnaast wordt in het S2P Programma instrumentatie ontwikkeld voor de observatie van ruimteweer fenomenen en die als 'meelifter' op geplande satellieten gelanceerd zal worden. Het Programma financiert ook de operaties van de made in Belgium PROBA-2 satelliet die reeds sinds 2009 de atmosfeer van de Zon observeert.
• NEO: De HERA missie wordt ontwikkeld die de asteroïde Dimorphos zal observeren en karakteriseren. Dit is een demonstratiemissie ter voorbereiding van toekomstige systemen die ons uiteindelijk moeten toelaten de baan te veranderen van asteroïden die met de Aarde kunnen botsen. België heeft een sterke industriële en wetenschappelijke deelname aan deze missie.
• SST: Het Programma bevat technologische ontwikkelingen die nodig zijn voor de ontwikkeling van radarsystemen om de baan van satellieten en ruimteschroot te monitoren. Daarnaast wordt de eerste ADRIOS (Active Debris Removal/ In-Orbit Servicing) missie ontwikkeld, ClearSpace-1 genaamd, in partenariaat met de industrie; deze satelliet zal een groot stuk ruimteschroot uit zijn baan halen en laten opbranden in de atmosfeer. Een automatisch systeem voor het vermijden van botsingen wordt ook ontwikkeld, genaamd CREAM (Collision Risk Estimation and Automated Mitigation).

Het S2P Programma is de opvolger van het Space Situational Awareness (SSA) Programma in ESA (2009-2019). Complementaire activiteiten zullen plaats grijpen vanaf 2021 binnen het SSA element van het 'Ruimtevaartprogramma van de Europese Unie'.