Research Vessel Belgica

Het Federaal Wetenschapsbeleid is de trotse eigenaar van het Belgisch oceanografisch onderzoeksschip: Research Vessel A962 Belgica of RV Belgica.

Het schip wordt ter beschikking gesteld van de Belgische wetenschappers om zeewetenschappelijk onderzoek uit te voeren.

De OD Natuur van het Koninklijk Belgisch Instituut voor Natuurwetenschappen, is verantwoordelijk voor het budgettair beheer van het schip, de wetenschappelijke instrumentatie en de planning van de wetenschappelijke campagnes. De Belgische Marine levert de bemanning, de operationele ondersteuning en zorgt voor een aanlegplaats in de thuishaven in Zeebrugge.

Tot tweehonderd dagen per jaar is de RV Belgica op zee en wordt er dag en nacht gewerkt aan boord door verschillende teams. Van maandag tot vrijdag vertrekt het schip vanuit Zeebrugge en vaart het naar alle uithoeken van het Belgisch deel van de Noordzee, maar ook tot ver daarbuiten. Tijdens langere campagnes, wordt er gevaren tot in Marokkaanse, Portugese, Spaanse, Franse, Britse en Ierse wateren. Voor een doorsnee meetcampagne wordt er maandagmorgen ingescheept en vrijdagnamiddag weer ontscheept. Verschillende onderzoeksploegen gaan samen aan boord en wisselen elkaar af, zodat elk moment van dag en nacht gewerkt wordt.

De RV Belgica houdt toezicht op de kwaliteit van de Noordzee door het voortdurend verzamelen van allerhande gegevens over de biologische, chemische, fysische, geologische en hydrodynamische processen die er zich afspelen (monitoring).

Het schip is bovendien een varend laboratorium van 50,90 m lang voor de onderzoekers van de Belgische universiteiten en wetenschappelijke instituten om de kennis van de zeeën te vergroten. Wetenschappers nemen stalen van water, bodem, levende organismen. Ze testen nieuwe visserijtechnieken uit, onderzoeken de invloed van zandextractie op de bodem of bekijken het effect van windturbineparken op het leven in zee.

Dit Belgische oceanografische schip wordt omwille van haar polyvalente karakter, niet alleen gebruikt door Belgische teams die actief zijn in de mariene wetenschappen maar ook door buitenlandse teams waarmee samenwerking is voorzien in het kader van Europese onderzoekprogramma’s.

De internationale campagnes van de RV Belgica hebben al geleid tot de ontdekking van koudwaterkoraal heuvels ten zuidwesten van Ierland en moddervulkanen voor de kust van Marokko. Het onderzoek dat uitgevoerd wordt op de RV Belgica is dus belangrijk voor het beheer van de Noordzee maar is eveneens belangrijk voor fundamenteel onderzoek van de nabijgelegen zeeën en oceanen.

De RV Belgica heeft na 1 miljoen afgelegde kilometers (25 keer de omtrek van de aarde!) en 37 jaar dienst zijn beste tijd gehad. Op 25 maart 2021 werd de laatste wetenschappelijke campagne uitgevoerd.

Op 13 september 2021 werd een overeenkomst ondertekend voor de overdracht van het onderzoeksschip Belgica van het Koninkrijk België aan Oekraïne. Dit gebeurde in het kader van een samenwerkingsakkoord dat in juli 2021 werd ondertekend door het Federaal Wetenschapsbeleid (BELSPO), het Koninklijk Belgisch Instituut voor Natuurwetenschappen (KBIN) en het Ministerie van Milieubescherming en Natuurlijke Rijkdommen van Oekraïne.

De RV Belgica vertrok op 16 september 2021 naar Odessa haar nieuwe thuisbasis voor een tweede leven in de Zwarte Zee.
(Persbericht: Iconische Belgica krijgt tweede leven als Oekraïens onderzoeksschip)

Daarom gaf de Federale Overheid de opdracht om in 2019 een nieuw, ultramodern oceanografisch onderzoekvaartuig te bouwen, dat vanaf eind 2021 operationeel zal zijn.